Συλλογές
Τίτλος Ο μετασχηματισμός του Νότιου-Ευρωπαϊκού συστήματος πολιτικής-οικονομίας: η περίπτωση της Ελλάδας, της Ιταλίας & της Πορτογαλίας
Δημιουργός Ταμουραντζής, Ασημάκης
Συντελεστής Παγουλάτος, Γεώργιος
Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών
Τύπος Text
Φυσική περιγραφή 91σ.
Γλώσσα el
Περίληψη Η επιτάχυνση της Οικονομικής Παγκοσμιοποίησης έχει ευρύτατη επιρροή στις εξελίξεις του 21ου αιώνα, οικονομικά και κοινωνικά. Διεθνείς ροές αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων, έχουν αυξηθεί σημαντικά αναφορικά με την παραγωγή, ιδιαίτερα κατά την διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών. Σε ένα βαθύτερο επίπεδο, η Οικονομική Παγκοσμιοποίηση μπορεί να αποδοθεί σε παράγοντες που υπεισέρχονται οικονομική, πολιτική και κοινωνική αλλαγή. Τα νέα δεδομένα, τα οποία επιτάσσουν την διάχυση της εξουσίας στους Διεθνείς Θεσμούς, διαμέσου της απρόσκοπτης λειτουργίας των Αγορών, της Φιλελευθεροποίησης του Εμπορίου και της απορρύθμισης του Χρηματοοικονομικού Περιβάλλοντος, υπό συνθήκες ασφυκτικής πίεσης που ασκείται από την δυναμική της Οικονομικής Παγκοσμιοποίησης, έχουν οδηγήσει σε έναν δομικό μετασχηματισμό των Εθνικών συστημάτων Πολιτικής Οικονομίας, καθώς τα οικονομικά, πολιτικά, κοινωνικά και δημογραφικά δεδομένα των προηγούμενων δεκαετιών, σε περιόδους έντονων αλλαγών έχουν διαφοροποιηθεί πλήρως, με αποτέλεσμα η αντιμετώπιση των νέων αναγκών υπό το πρίσμα της κρατικής παρέμβασης, να κρίνεται ανεπαρκής, αναποτελεσματική και ελλιπής, θέτοντας, κυρίως τα Ευρωπαϊκά συστήματα και την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αντιμέτωπα με προκλήσεις. Είναι κοινά αποδεκτό, πως η ένταση του διεθνή ανταγωνισμού και οι μεταβαλλόμενες τεχνολογικές εξελίξεις, οδηγούν στην ανάγκη για μεταρρυθμίσεις σκοπεύοντας στην προσαρμογή των κρατών στην σύγχρονη εποχή. Προκειμένου τα έθνη-κράτη να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες που επιτάσσει η Οικονομική Παγκοσμιοποίηση, εξελίχθηκαν από «Κοινωνικά» σε «Ανταγωνιστικά». Οι εξωγενείς δυνάμεις οι οποίες διαμόρφωσαν το ανταγωνιστικό κράτος, το οδηγούν στην υιοθέτηση Φιλελεύθερων Μακροοικονομικών πολιτικών, επιδιώκοντας την πλήρη απορρύθμιση της οικονομικής δραστηριότητας, με στόχο την εύνοια των ισχυρών δρώντων της Αγοράς. Η άνοδος των Φιλελεύθερων προτύπων και του Μονεταρισμού, στην θέση ηγεμονεύουσας ιδεολογίας σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, αντικατοπτρίζει την ενίσχυση ενός συνασπισμού συμφερόντων, όπου εξυπηρετούνται καλύτερα από την υιοθέτηση αυτών των πολιτικών. όπου ομολογουμένως, διαταράσσονται τα εγχώρια συστήματα θεσμών, κανόνων και διαδικασιών, δημιουργώντας αναπόφευκτα έναν μετασχηματισμό ανάμεσα στις οικονομίες των κρατών. Το νέο μεταβαλλόμενο διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον, σε συνδυασμό με την πορεία προς την Ευρωπαϊκή οικονομική ολοκλήρωση, δημιούργησαν σημαντικές προκλήσεις στα διοικητικά συστήματα της Νότιας Ευρώπης. Ωστόσο, μεγάλο μέρος της αύξησης στην έκθεση στον διεθνή ανταγωνισμό, που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη της ΕΕ, είναι στην πραγματικότητα, το αποτέλεσμα της Ευρωπαϊκής οικονομικής ολοκλήρωσης. Θεωρήθηκε απαραίτητο, πως η μετάβαση από την ΤΕ στην ΕΕΑ, τα κριτήρια της συνθήκης του Μάαστριχτ, οι διατάξεις του ΣΣΑ και η μετάβαση στην ΟΝΕ, έπρεπε να οικοδομηθούν στην διαμόρφωση Φιλελεύθερων προτύπων, υιοθετώντας τις αντιλήψεις των Διεθνών Οργανισμών και προκαλώντας έναν αρχικό μετασχηματισμό, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Προκειμένου την ταχύτερη προσαρμογή των δομών, παρατηρείται η τάση το Νότιο μοντέλο να μετασχηματίζεται βαθμιαία προς το Αγγλοσαξονικό-Φιλελεύθερο. Η εντατικοποίηση του παγκόσμιου οικονομικού ανταγωνισμού, υποχρεώνει σε σύγκλιση των δομικών χαρακτηριστικών με εξαφάνιση των εθνικών διαφορών και απαιτεί από τις κοινωνίες την υιοθέτηση παρόμοιων θεσμών και πρακτικών, με τον ρόλο της Αγοράς πιο κεντρικό και τις συστάσεις πολιτικής των Νεοκλασικών οικονομικών να καθοδηγούν τις δραστηριότητες της κοινωνίας. Αποτέλεσμα των παραπάνω, είναι να παρατηρείται μια ροπή προς το Αγγλοσαξονικό σύστημα, όχι μόνο του μοντέλου του Ευρωπαϊκού Νότου, αλλά ολόκληρου του Ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου, διότι η οικοδόμησή του δεν διαμορφώνεται στο πλαίσιο των κοινωνικών θεσμών, αλλά της επέκτασης των σχέσεων της Αγοράς. Αυτή η έκφανση του Φιλελεύθερου μοντέλου καπιταλισμού, δηλαδή η διαχείριση της Παγκόσμιας οικονομίας από τους Διεθνείς οργανισμούς, κατευθυνόμενη από τις δυνάμεις της Αγοράς, η οποία συνίσταται, στην εξάπλωση και παράλληλα στην εντατικοποίηση των οικονομικών, κοινωνικών, πολιτιστικών σχέσεων ανάμεσα στα κράτη, συμπεριλαμβάνοντας την οικονομία, την πολιτική, την τεχνολογία και άλλους παράγοντες, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη επίδραση του Χρηματοπιστωτικού συστήματος στην πραγματική οικονομία των κρατών τις τελευταίες δεκαετίες, με συνέπεια τον μετασχηματισμό που προκαλεί στις δομές των εθνικών συστημάτων, αποτελεί το πεδίο ερευνητικού ενδιαφέροντος της παρούσας, υπό εξέλιξη εργασίας. Στόχος, αποτελεί η διερεύνηση των θεσμικών και δομικών μετασχηματισμών, οι οποίες προκαλούνται στο πλαίσιο μιας νέας μορφής «Υπερεθνικού κρατικού παρεμβατισμού», το οποίο δεν προέκυψε από κάποια παρθενογένεση, αλλά από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 διείσδυσε σε όλους τους τομείς του πολιτικοοικονομικού συστήματος, δομώντας ένα σύστημα το οποίο αναδείχθηκε ως το πιο κρίσιμο συστατικό στοιχείο για την επιβίωση της Παγκόσμιας Οικονομίας και προωθώντας μια επισφαλή νομιμοποίηση του Νεοφιλελευθερισμού προς την κατευθυνόμενη διαχείριση των εθνικών υποθέσεων από τις δυνάμεις της Αγοράς. Στοχεύοντας στην αποτύπωση και συγκριτική αξιολόγηση, για τον μετασχηματισμό του Νότιου μοντέλου καπιταλισμού, διαμέσου της σκιαγράφησης μιας γενικής επισκόπησης των βασικών προβλημάτων και μεταρρυθμιστικών προκλήσεων, (ως απόρροια ενδογενών και εξωγενών παραγόντων), αποσκοπούμε και στην περαιτέρω προσπάθεια διερεύνησης, μήπως αυτή τελικά η αλλαγή και συρρίκνωση της οργανωμένης κρατικής πρόνοιας, έχει επιπτώσεις και στην μετάλλαξη ολόκληρου του Ευρωπαϊκού κοινωνικού οικοδομήματος.
Λέξη κλειδί Οικονομική παγκοσμιοποίηση
Διεθνείς οργανισμοί
Ευρωπαϊκή Οικονομική Ολοκλήρωση
Διεθνές Χρηματοοικονομικό Σύστημα
Αγγλοσαξονικό-φιλελεύθερο μοντέλο
Νότιο μοντέλο καπιταλισμού
Αγορές εργασίας
Financialization
Flexicurity
Ημερομηνία 31-10-2013
Άδεια χρήσης https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/