Παπαδάκης, Βασίλειος
Μανωλόπουλος, Δημήτριος
Σαλαβού, Ελένη
H «επιχειρηματικότητα» ως όρος παρομοιάζεται συχνά με λειτουργίες όπως είναι η οργάνωση και διοίκηση μιας επιχείρησης και κατάλληλη διαχείριση των πόρων της με στόχο την κερδοφορία. Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως αντικείμενο την ανάλυση των παραγόντων που οδηγούν στην ανάπτυξη επιχειρηματικών προθέσεων που με την σειρά τους ώθούν ένα άτομο στην δημιουργία επιχειρηματικής δραστηριότητας(Bird, 1998).Οσον αφορά τους στόχους της συγκεκριμένης διατριβής, συγκαταλέγονται οι παρακάτω:• Να ενισχύσει την υπάρχον βιβλιογραφία γύρω από τις επιχειρηματικές προθέσεις φοιτητών και απόφοιτων προγραμμάτων ΜΒΑ.• Να ρίξει φως στο περιβάλλον γύρω από τις επιχειρηματικές προθέσεις των φοιτητών και αποφοίτων προγραμμάτων ΜΒΑ.• Να διερευνήσει τον βαθμό στον οποίο οι φοιτητές και οι απόφοιτοι ΜΒΑ προγραμμάτων ενδιαφέρονται να γίνουν αυτοαπασχολούμενοι – επιχειρηματίες.• Να αναλύσει κατά πόσο το επάγγελμα των γονέων διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην επιλογή των φοιτητών και απόφοιτων στο να επιλέξουν να γίνουν επιχειρηματίες.• Να ελέγξει σε ποιο βαθμό η εργασιακή εμπειρία επηρεάζει τις επιχειρηματικές προθέσεις των φοιτητών και απόφοιτων ΜΒΑ.• Να διερευνήσει το επίπεδο κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευθύνης των φοιτητών και αποφοίτων του ΜΒΑ.Βάση της παρούσας μελέτης, αποτέλεσε η θεωρία της Σχεδιασμένης Συμπεριφοράς (Ajzen, 1991), σύμφωνα με την οποία η κάθε πρόθεση ενός ατόμου συνδέεται άρρηκτα με τις ενέργειέςτου και καθορίζει την στάση του απέναντι στην συμπεριφορά, τους κοινωνικούς κανόνες, και τον αντιλαμβανόμενο έλεγχο συμπεριφοράς.Πιο συγκεκριμένα το ερευνητικό πλαίσιο περιλαμβάνει τους τόσο προσωπικούς παράγοντες όσο και δημογραφικούς παράγοντες. Στους προσωπικούς παράγοντες συγκαταλέγονται οι παρακάτω:• Ισότητα των Φύλων - Gender Equality• Κοινωνική Ευθύνη και Προσωπικό Συμφέρον• Επιχειρηματική Πρόθεση – Entrepreneurial Intention• Ψυχολογικό Κεφάλαιο - Psychological Capital• Ύβρης - Hubris• Γονική Συμφωνία - Parental CongruenceΣτους δημογραφικούς παράγοντες συγκαταλέγονται οι παρακάτω:• Το φύλο,• Η περιοχή κατοικίας, • Η εκπαίδευση της μητέρας, • Το επάγγελμα της μητέρας, • Η εκπαίδευση του πατέρα, • Το επάγγελμα του πατέρα, • Η συνολική εργασιακή εμπειρία • Το αν και οι δύο γονείς δουλεύουν στην οικογενειακή ιδιόκτητη επιχείρηση.Το δείγμα της παρούσας διπλωματικής διατριβής είναι το σύνολο των, δύο ετών απόφοιτων και των φοιτητών(πρώτου και δεύτερου έτους) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών του τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων που αποφοίτησαν και φοιτούν, αντίστοιχά, στα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών «ΜΒΑ Full Time» και «ΜΒΑ Part Time». Αναλυτικότερα, όσον αφορά τη διανομή των ερωτηματολογίων, για τα άτομα που φοιτούν στο πρώτο και δεύτερο έτος στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα “ΜΒΑ Part Time” καθώς και για τους φοιτητές πρώτου έτους του μεταπτυχιακού προγράμματος “ΜΒΑ Full Time”, η διανομή των ερωτηματολογίων έγινε με την δια ζώσης μέθοδο σε συγκεκριμένες ώρες διδασκαλίας, έπειτα από συνεννόηση με την γραμματεία και τους αρμόδιους καθηγητές. Για τους φοιτητές του «MBA Full Time» του δεύτερου έτους, επειδή τα μαθήματα του προγράμματος τους είχαν ολοκληρωθεί, η διανομή των ερωτηματολογίων έγινε μέσω του κοινωνικού δικτύου του Facebook. Για τους απόφοιτους των τελευταίων δύο ετών, των προγραμμάτων “ΜΒΑ Part Time” και “ΜΒΑ Full Time”, η μέθοδος που επιλέχθηκε ήταν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.Ο αριθμός των ερωτηματολογίων που διανεμήθηκαν ήταν 320, από τα οποία συμπληρώθηκαν τα 130(βαθμός απόκρισης 40.6%). H μέτρηση των μεταβλητών, έγινε χρήση του εργαλείου «IBM SPSS», μέσα από το οποίο έγινε έλεγχος αξιοπιστίας του alpha (α) του Cronbach (Boscarino, Figley, & Adams, 2004; Van de Ven & Ferry, 1980), έλεγχος επάρκειας των δεδομένων μέσω του δείκτη Kaiser-Meyer-Olkin -ΚΜΟ(Hutcheson & Sofroniou, 1999; Kaiser & Rice, 1974), έλεγχος εγκυρότητας μέσω της μεθόδου Factor Analysis, στατιστική ανάλυση των απαντήσεων του ερωτηματολογίου, ανάλυση συσχετίσεων των παραγόντων που προέκυψαν από της Factor Analysis και τέλος ανάλυσηANOVA. Τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την έρευνα είναι τα ακόλουθα: 1) To δείγμα της συγκεκριμένης έρευνας παρουσίασε ισχυρή πρόθεση για ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας χωρίς να φαίνεται σημαντική διαφορά μεταξύ φοιτητών και αποφοίτων, μεταξύ φοιτητών πρώτου και δεύτερου έτους και μεταξύ των διαφορετικών τμημάτων, ΜΒΑ Full Time και MBA Part Time. 2) Η παρούσα μελέτη υποστηρίζει τα συμπεράσματα της μελέτης του Luthans (2007), η οποία έδειξε ότι το θετικό «ψυχολογικό κεφάλαιο» ενός ατόμου επηρεάζει θετικά τις επιχειρηματικές προθέσεις. 3) Σχετικά με το φύλο, δεν επιβεβαιώνεται ότι οι γυναίκες παρουσιάζουν ασθενέστερες επιχειρηματικές προθέσεις σε σύγκριση με τους άντρες.4) Οι φοιτητές και απόφοιτοι του δείγματος με γονείς επιχειρηματίες δεν έδειξαν να έχουν αυξημένη πρόθεση για ανάπτυξη επιχείρηματικής δραστηριότητας. ) Η υποστήριξη από μεριάς γονέων στα θέματα καριέρας των ατόμων του δείγματος δεν φάνηκε να έχει σημαντική επιρροή στις προθέσεις του δείγματος για δημιουργία επιχείρησης.6) Το 45% των ερωτηθέντων διαθέτει έναν τουλάχιστον γονέα ο οποίος είναι επιχειρηματίας γεγονός που ενδεχομένως να δείχνει ότι μεγάλο ποσοστό ατόμων με γονείς επιχειρηματίες επιλέγουν για πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών το ΜΒΑ.7) Το 97% των ερωτηθέντων που έχει υψηλές επιχειρηματικές προθέσεις διαθέτει εργασιακή εμπειρία με το 41% να έχει 13 μέχρι και 48 μήνες εργασιακή εμπειρία.8) Οι φοιτητές και απόφοιτοι ΜΒΑ του δείγματος είναι άτομα αρκετά θαρραλέα στην ζωή τους.9) Επίσης η παρούσα έρευνα αποφάνθηκε ότι η ευθύνη απέναντι στην κοινωνία των ατόμων του δείγματος είναι αρκετά υψηλή, γεγονός που δείχνει ότι οι φοιτητές και απόφοιτοι του ΜΒΑ ένδιαφέρονται σημαντικά τόσο για τους συνανθρώπους τους όσο και για το περιβάλλον. 10) Οι φοιτητές και απόφοιτοι ΜΒΑ που διακατέχονται από υπερβολική αυτοπεποίθηση –«ύβρη» παρουσιάζουν αυξημένες επιχειρηματικές προθέσεις
Πρόθεση
Προσδιοριστικοί παράγοντες
Entrepreneurship
Intention
Determinants