Abstract : | Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως θεματικό άξονα τον προσδιορισμό του συστημικού χαρακτήρα της πρόσφατης χρηματοοικονομικής κρίσης, η οποία ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2007 με αφορμή το ξέσπασμα των αγορών ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού κινδύνου στις ΗΠΑ. Εξετάζει τις συνθήκες που συντέλεσαν στην εξάπλωση της κρίσης από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στις ΗΠΑ σε ολόκληρο το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και τις συνέπειες της κρίσης στην παγκόσμια οικονομία.Συγκεκριμένα, στο πρώτο κεφάλαιο επιχειρείται μια εισαγωγή στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ορίζεται η έννοια του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, γίνεται αναφορά στα ιδρύματα που το συνιστούν καθώς επίσης και στις κύριες λειτουργίες που αυτό εκτελεί.Το δεύτερο κεφάλαιο προσπαθεί να δώσει μια γενικότερη περιγραφή των χρηματοοικονομικών κρίσεων. Δίνει τον ορισμό της χρηματοοικονομικής κρίσης, περιγράφει τα είδη των χρηματοοικονομικών κρίσεων που έχουν πραγματοποιηθεί έως σήμερα και τέλος παρουσιάζει τις σημαντικότερες χρηματοοικονομικές κρίσεις του 20ου και 21ου αιώνα με παγκόσμια εμβέλεια.Στο τρίτο κεφαλαίο παρουσιάζεται το ξεκίνημα της πρόσφατης χρηματοοικονομικής κρίσης και οι κύριες αιτίες που την προκάλεσαν. Αρχικά, περιγράφεται το σκηνικό της κρίσης και τα στάδια από τα οποία αυτή πέρασε. Έπειτα, αναλύονται τα κύρια αίτια της κρίσης συμπεριλαμβανομένων αυτών των μακροοικονομικών παραγόντων και της «φούσκας» της στεγαστικής αγοράς στις ΗΠΑ, των πολιτικών τιτλοποίησης, του ρόλου των εταιριών πιστοληπτικής αξιολόγησης, της εταιρικής διακυβέρνησης και των πρακτικών διαχείρισης των κινδύνων, της αγοράς των credit default swaps, των πολιτικών των κεντρικών τραπεζών και των σφαλμάτων των ρυθμιστικών και εποπτικών πολιτικών. Ακόμη, γίνεται προσπάθεια περιγραφής της επέκτασης της χρηματοοικονομικής κρίσης στην ευρωπαϊκή ζώνη.Το τέταρτο κεφάλαιο πραγματεύεται τις επιδράσεις της πρόσφατης χρηματοοικονομικής κρίσης στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Συγκεκριμένα, παρουσιάζει τον παγκόσμιο χάρτη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και το πώς εξελίσσονται οι κίνδυνοι, περιγράφει τις εξελίξεις στην παγκόσμια ανάπτυξη, στις αγορές πρώτων υλών και στις ισοτιμίες συναλλάγματος και τον πληθωρισμό. Ακόμη, γίνεται αναφορά στην απομόχλευση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και τις συνέπειες που αυτή φέρει καθώς επίσης και στις αθετήσεις των υποχρεώσεων από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις στις ανεπτυγμένες χώρες. Τέλος, περιγράφει την πορεία της κρίσης στις αναδυόμενες αγορές.Το πέμπτο κεφάλαιο εστιάζει στον συστημικό κίνδυνο της πρόσφατης χρηματοοικονομικής κρίσης. Αρχικά δίνεται ο ορισμός του συστημικού κινδύνου και γίνεται μια αναφορά στις αλληλεξαρτήσεις των συστημάτων πληρωμών και διακανονισμού και στον κίνδυνο αντισυμβαλλομένου. Έπειτα, εστιάζει στην προέλευση του συστημικού κινδύνου περιγράφοντας αναλυτικά όλους εκείνους τους παράγοντες που συντέλεσαν στην δημιουργία του. Τελικά, γίνεται περιγραφή των μεθόδων εκτίμησης των συστημικών επιπτώσεων των διασυνδέσεων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.Στο έκτο κεφάλαιο γίνεται ανάλυση των μεθόδων και εργαλείων μέτρησης του συστημικού κινδύνου και της ευπάθειας του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Αρχικά, περιγράφονται τα εργαλεία για την εκτίμηση του συστημικού κινδύνου μέσω των κινδύνων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Έπειτα, αναλύονται τα μέτρα του συστημικού κινδύνου στη βάση των μεμονωμένων τραπεζικών ιδρυμάτων καθώς και της ομαδοποίησης αυτών όπως και η μέτρηση του συστημικού κινδύνου εξαιτίας των καθεστωτικών μεταβολών. Τέλος, περιγράφονται η πρακτική stress testing ως μέθοδος εκτίμησης της ευπάθειας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, οι επιδόσεις του stress testing κατά τη διάρκεια της πρόσφατης κρίσης και τα μέτρα που απαιτούνται για την ενίσχυση των πρακτικών stress testing. Το έβδομο κεφάλαιο εστιάζει στα μέτρα ρύθμισης του συστημικού κινδύνου. Τονίζει την αναγκαιότητα για τη λήψη μέτρων ρύθμισης του συστημικού κινδύνου, κάνει σύντομη αναφορά σε ιστορικά μέτρα αντιμετώπισης του συστημικού κινδύνου και αναλύει πιθανές μελλοντικές προσεγγίσεις αντιμετώπισης αυτού. Τέλος, προσπαθεί να παρέχει έναν τρόπο εκτίμησης των μελλοντικών αυτών προσεγγίσεων.Στο όγδοο κεφάλαιο, το οποίο είναι το τελευταίο κεφάλαιο, παρουσιάζονται οι προτάσεις και τα μέτρα για την έξοδο από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και την αποφυγή μιας μελλοντικής. Στην αρχή, γίνεται αναφορά των άμεσων ενεργειών αντιμετώπισης της κρίσης στις οποίες έλαβαν μέρος οι κεντρικές τράπεζες και οι κυβερνήσεις καθώς και οι αδυναμίες και οι επικείμενοι κίνδυνου αυτών. Στην συνέχεια, τονίζεται η ανάγκη για μακροπρόθεσμες ενέργειες διασφάλισης της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο σύνολό του. Τέλος, γίνεται αναφορά στα μέτρα που έχουν λάβει και έχουν αποφασίσει να λάβουν οι ηγέτες της ομάδας του G20, το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας καθώς και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μαζί με τις Συστάσεις του Jacques De Larosière.
|
---|