| Abstract : | Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση εκδηλώθηκε το 2007 στις Η.Π.Α., επηρεάζοντας τις περισσότερες εθνικές οικονομίες, καθώς και την Ευρώπη. Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελούν ένα από τα κινητήρια συστήματα της παγκόσμιας οικονομίας. Ωστόσο δεν ήταν ακόμα έτοιμα και ώριμα να αντιμετωπίσουν απρόβλεπτες εξελίξεις και αυτό έγινε εμφανές με την αδυναμία να αντιληφθούν το μέγεθος της κρίσης και να παρθούν οι κατάλληλες αποφάσεις. Από το 1980,στην αμερικανική αγορά άρχισαν οι τράπεζες να εφαρμόζουν την πρακτική τιτλοποίησης απαιτήσεων, όπου χορηγούσαν στεγαστικά δάνεια, τα λεγόμενα Δάνεια Χαμηλής Εξασφάλισης, χωρίς εγγύηση, σε εταιρείες οι οποίες εξέδιδαν ομόλογα επί αυτών των δανείων και στη συνέχεια τα πουλούσαν στο επενδυτικό κοινό. Μετά την αγορά του ομολόγου, ο αγοραστής του (ομολογιούχος δανειστής) εισέπραττε περιοδικά τόκους, η πληρωμή των οποίων βασιζόταν στο ότι ο λήπτης του στεγαστικού δανείου (αρχικός οφειλέτης) θα πληρώνε τη δόση κανονικά. Τα τελευταία χρόνια, όμως, αυτή η πρακτική πήρε άλλες διαστάσεις με αποτέλεσμα την έκδοση τοξικών ομολόγων. Όταν λοιπόν οι δανειολήπτες στεγαστικών δανείων άρχισαν να μην εκπληρώνουν τις δανειακές υποχρεώσεις τους (πχ. λόγω αύξησης επιτοκίων), οι τελικοί ομολογιούχοι δανειστές βρέθηκαν να έχουν στην κατοχή τους τοξικά ομόλογα. Κάτοχοι τέτοιων ομολόγων ήταν και ορισμένες ξένες τράπεζες που βρέθηκαν εκτεθειμένες σε σοβαρά προβλήματα ρευστότητας. Η διατήρηση αυτών των τοξικών στοιχείων οδήγησε στην εξαφάνιση αρκετών επενδυτικών τραπεζών, και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων , με πιο χαρακτηριστική την πτώχευση της Lehman Brothers. Τα άνωθεν οδήγησαν τις τράπεζες να περιορίσουν τις πιστώσεις και κατ’ επέκταση αυτού, το διεθνές εμπόριο σημείωσε κατακόρυφη πτώση. Άμεσο αποτέλεσμα αυτών ήταν οι χώρες να σπεύσουν να διασώσουν τα εθνικά τραπεζικά ιδρύματά τους. Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης προέβησαν στην οικονομική ενίσχυση των τραπεζικών ιδρυμάτων τους με κρατικούς πόρους. Μια τέτοιου είδους οικονομική βοήθεια στον τραπεζικό τομέα αποτελεί απαγόρευση κατά το αρ. 107 παρ.1 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) αφού νοθεύει τον ανταγωνισμό και δε συμβιβάζεται με την εσωτερική αγορά. Παρ’ όλα αυτά, επετράπη, προκειμένου να αποφευχθεί η κατάρρευση του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου. Οι ελληνικές τράπεζες δεν ήταν εκτεθειμένες σε παράγωγα προϊόντα υψηλού ρίσκου (τοξικά ομόλογα), επηρεάζονταν όμως, από την κρίση λόγω της αύξησης του κόστους χρηματοδότησής τους. Ο λόγος των δανείων προς τις καταθέσεις ήταν 1,2, δηλαδή οι καταθέσεις κάλυπταν μόνο ένα τμήμα των τραπεζικών δανείων και άλλων στοιχείων του ενεργητικού, ενώ το υπόλοιπο έπρεπε να αντληθεί από τις διεθνείς αγορές. Έτσι εισήλθαν σε μια μακρά περίοδο αποκλεισμού τους από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές. Αυτή η εξέλιξη είχε οδυνηρές συνέπειες στη λειτουργία τους και απείλησε ακόμα και την ίδια την επιβίωσή τους, ύστερα από μια πενταετία (2002-2007) όπου οι ελληνικές τράπεζες αναπτύσσονταν με ραγδαίους ρυθμούς.
|
|---|
Copyright © 2013 Library AUEB. All rights reserved.