| Abstract : | Η παρούσα μελέτη περίπτωσης είχε στόχο να διερευνήσει την ύπαρξη έμφυλης κουλτούρας και ανισότητας σε ένα εγχώριο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα. Η βιβλιογραφία αναγνωρίζει την ύπαρξη διαφόρων εκφάνσεων έμφυλης ανισότητας, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την ελλιπή αντιπροσώπευση γυναικών οριζόντια και κάθετα, τη δυσκολία πρόσβασης σε ερευνητικές συνεργασίες, τη δυσανάλογη σύγκρουση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, τις ταπεινωτικές συμπεριφορές και την υποτίμηση της συνεισφοράς τους, καθώς και τη στερεοτυπική αναπαράσταση του θηλυκού και τη χρήση σεξιστικής γλώσσας. Σημαντική για τη συνθήκη της ανισότητας ορίζεται η έμφυλη κουλτούρα των οργανισμών (Acker, 1990; Gherardi, 1994; Handley, 1994; Kanter, 1977; Van den Brink & Benschop, 2012). Τα Πανεπιστήμια διαθέτουν και εκείνα έμφυλες κουλτούρες που περιθωριοποιούν τις γυναίκες (Thomas, 1998). Το ζήτημα της έμφυλης κουλτούρας και ισότητας δεν έχει διερευνηθεί επαρκώς σε ό,τι αφορά τα ελληνικά ιδρύματα, είναι όμως ιδιαίτερης σημασίας, καθώς αποτελούν χώρους παραγωγής και προαγωγής της επιστημονικής γνώσης, διαμόρφωσης ατόμων και συμβολής σε όλες της εκφάνσεις της καθημερινής ζωής. Για την έρευνα συλλέχθηκαν ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα, μέσω «ψηφιακής παρατήρησης». Συγκεκριμένα, πραγματοποιείται ποιοτική ανάλυση περιεχομένου σε εικόνες, οπτικοακουστικά μέσα και έντυπα για τον εντοπισμό στοιχείων που συνηγορούν στην ύπαρξη έμφυλης κουλτούρας και συγκέντρωση ποσοτικών δεδομένων σχετικά με την αντιπροσώπευση γυναικών σε πολλαπλά επίπεδα. Καινοτομία της παρούσας έρευνας είναι το γεγονός πως εφαρμόζεται συμβολική διερμηνευτική και δομική προσέγγιση, ενώ κατηγοριοποιούνται σύμφωνα με το μοντέλο Cultural Web του Johnson (2000). Ως αποτέλεσμα προκύπτει πως η κουλτούρα του Ιδρύματος υπό μελέτη φέρει έμφυλη υποδομή, καθώς εντοπίζεται η φυσική πραγματικότητα της έλλειψης γυναικών και η έντονα αρσενική ατμόσφαιρα του, από τις θέσεις λήψης αποφάσεων και την ανώτατη ηγεσία ως την οπτική και λεκτική αναπαράστασή τους στη καθημερινή ακαδημαϊκή πραγματικότητα. Σε περίπτωση που απεικονίζονται, σπάνια πρωταγωνιστούν ή εμφανίζονται ως δρώντα υποκείμενα, παρά συμμετέχουν στη δράση ή αναπαρίστανται με στερεοτυπικά χαρακτηριστικά. Σε επιστήμες STEM είναι ακόμα πιο έντονη η έλλειψη γυναικών ακαδημαϊκών συγκριτικά με πεδία που συνδυάζουν ευρύ φάσμα επιστημών. Ακόμα, απουσιάζει η διάσταση του φύλου και δεν υπάρχει ουδεμία αναφορά περί δέσμευσης ή υπευθυνότητας, ειδικά της ηγεσίας, σε ζητήματα ισότητας φύλων, παρά μόνο ένα νεοσύστατο ερευνητικό έργο με στόχο τη δημιουργία πολιτικών ισότητας φύλων. Με αυτά τα δεδομένα η συνεισφορά στην επιστήμη υποδαυλίζεται, χωρίς να περιορίζονται οι επιπτώσεις σε αυτή. Το ζήτημα εκτιμάται πως θα αποκτήσει μείζονα σημασία στο εγγύς μέλλον, τόσο σε οργανωσιακό, όσο και σε ακαδημαϊκό πλαίσιο.
The present case study aimed to investigate the existence of gendered culture and inequality in a domestic Higher Education Institution. Extant literature acknowledges the existence of various manifestations of gender inequality, including the lack of horizontal and vertical representation of women, the difficulty of accessing research collaborations, the disproportionate conflict of professional and family balance, demeaning behaviors and the underestimation of their contribution, stereotypical representation of the female and the use of sexist language. The gendered culture of organizations is defined as an important aspect for the condition of inequality (Acker, 1990; Gherardi, 1994; Handley, 1994; Kanter, 1977; Van den Brink & Benschop, 2012). Universities also have gendered cultures that marginalize women (Thomas, 1998). The issue of gendered culture and equality has not been sufficiently explored concerning Greek institutions, but it is of particular importance, as they are places of production and promotion of scientific knowledge, shaping of individuals and contribution to all aspects of daily life. Qualitative and quantitative data were collected for the research, through "digital observation". Specifically, a qualitative content analysis of images, audiovisual media and documents is carried out to identify evidence that supports the existence of gendered culture and quantitative data collection on the representation of women at multiple levels. An innovation of the present research is the fact that a symbolic interpretive and a structural approach are applied, while the data are categorized according to the model of the Cultural Web of Johnson (2000). The result is that the culture of the Institution under research has a gendered substructure, as the physical reality of the lack of women and its strongly masculine atmosphere are identified, from decision-making positions and top leadership to their visual and verbal representation in everyday academic reality. In case women are depicted, they rarely lead or appear as acting subjects, rather than simply participate in the action or are represented with stereotypical characteristics. In STEM sciences, the lack of women academics is even more pronounced compared to fields that combine a wide range of sciences. Still, gender mainstreaming is absent and there is no mention of commitment or responsibility, especially that of leadership, on gender issues, other than a newly established research project aimed at creating gender equality policies. With these facts, contribution to science is hindered, without the effects being limited to it. The issue is estimated to be of major importance in the near future, both organizationally and academically.
|
|---|
Copyright © 2013 Library AUEB. All rights reserved.