Περίληψη : | Η λειτουργία ενιαίας πανευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας αποτέλεσε για την Ένωση μια σημαντική πρόκληση και στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής εναρμόνισης οι εθνικές μονοπωλιακές αγορές μετεξελίχθηκαν σε χρηματιστηριακές. Ως δομικό στοιχείο των οργανωμένων αγορών στις οποίες περιλαμβάνονται και τα ενεργειακά χρηματιστήρια, η εκκαθάριση υπάγεται σε κοινή ενωσιακή ρύθμιση και ως λειτουργία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανάληψη και διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου. Ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός 2015/1222 για τη λειτουργία των Χρηματιστηρίων Ενέργειας και ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός Υποδομών Αγοράς 648/2012 (EMIR) ορίζουν υποχρεωτική εκκαθάριση, χονδρικής και προθεσμιακής αγοράς αντίστοιχα, από κεντρικό αντισυμβαλλόμενο. Ο θεσμός του κεντρικού αντισυμβαλλομένου εντός ΕΕ βασίζει τη λειτουργία του στις διατάξεις του Κανονισμού EMIR και έχει αναδειχθεί σε συστημική υποδομή των αγορών και εγγυητή της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Στόχος της παρούσας εργασίας είναι να αναδειχθεί ο ρόλος των κεντρικών αντισυμβαλλομένων στις ενεργειακές αγορές, να εντοπιστούν ενδεχόμενες αδυναμίες του θεσμού και να προταθούν βελτιώσεις που θα συμβάλουν στην επιθυμητή ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας και στην αποτελεσματική εποπτεία αυτής. Για το σκοπό αυτό παρουσιάζονται συνοπτικά οι βασικοί κανόνες και απαιτήσεις που εισάγονται σε επίπεδο ΕΕ για τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους, ενώ ταυτόχρονα η ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας εντός ενεργειακών αγορών αξιολογείται υπό το πρίσμα των ιδιότυπων χαρακτηριστικών της ενέργειας καθώς και της πρόσφατης ενεργειακής κρίσης. Μικρού μεγέθους ενεργειακές αγορές έρχονται αντιμέτωπες με συνεχή αποδυνάμωση, ενώ παράλληλα μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές με υψηλό βαθμό συγκέντρωσης καλούνται να διαχειριστούν ασυνήθιστα επίπεδα κινδύνου. Φυσική και χρηματοπιστωτική αγορά καθίστανται περισσότερο αλληλεξαρτώμενες, καλούμενες να εξυπηρετήσουν περισσότερο από κάθε άλλη φορά το σκοπό τους. Η σύγχρονη θεώρηση των αγορών ενέργειας και οι συνδεόμενοι με αυτές κίνδυνοι αποτελούν έναυσμα για ενίσχυση και βελτίωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει την εκκαθάριση μέσω κεντρικών αντισυμβαλλομένων, γεγονός που θα συνδράμει στην αποτελεσματικότερη διαχείριση του κινδύνου και στην επίτευξη της καθολικής εποπτείας της ευρωπαϊκής ενεργειακής αγοράς. The operation of a single European energy market has been a major challenge for the Union and in the context of EU harmonization national monopolies have organized into energy stock markets. As a structural element of all organized markets including energy stock exchanges, clearing is subject to common EU regulation and as a function it is inextricably linked to the assumption and management of credit risk. European Regulation 2015/1222 on the operation of Energy Exchanges and European Market Infrastructure Regulation 648/2012 define mandatory clearing through central counterparty for both wholesale and future market. Within the EU, the central counterparty institution bases its operation on the EMIR Regulation and has emerged as a systemic infrastructure and a guarantor of financial stability. The aim of this paper is to highlight the role of central counterparties in energy markets, to identify potential weaknesses of the institution and to propose improvements that will contribute to the desired single European energy market and its effective supervision. For this purpose, the main rules and requirements for central counterparties introduced at EU are briefly presented, while at the same time the integration of European legislation within energy markets is evaluated in the light of the idiosyncratic characteristics of energy as well as the recent energy crisis. Small energy markets face continued weakness, while European markets with a high degree of concentration are required to manage unusual levels of risk. Spot and future energy markets are becoming more interdependent, called upon to serve their purpose more than ever. The modern view of energy markets and the risks associated with them are a trigger for strengthening and improving the institutional framework governing clearing through central counterparties, which will contribute to more effective risk management and the achievement of universal supervision of the European energy market.
|
---|