Περίληψη : | Η οικονομική ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες χώρες και η σύνδεση της με το χρηματοπιστωτικό σύστημα αποτελούν ένα τεράστιο ζήτημα με παρά πολλές προεκτάσεις για τις σύγχρονες οικονομίες. Η μελέτη αυτή δεν έχει σκοπό να διατυπώσει κάποια καινούργια θεωρία ή να εκπονήσει κάποια στατιστική μελέτη με σκοπό την εκτίμηση της σχέσης της οικονομικής ανάπτυξης και της ανάπτυξης του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Σκοπός της είναι να παρουσιάσει με όσο το δυνατό μεγαλύτερη σαφήνεια και λεπτομέρεια συμπεράσματα και απόψεις επιφανών οικονομολόγων για αυτό το ζήτημα Κορυφαίοι οικονομολόγοι όπως ο Schumpeter, ο Goldsmith, ο Gerschenkron και ο Cameron ασχολήθηκαν με το ζήτημα της οικονομικής ανάπτυξης και του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ο Schumpeter ήταν ο πρώτος από τους σύγχρονους οικονομολόγους που συνέδεσε ρητά το τραπεζικό σύστημα με την οικονομική ανάπτυξη κι έκανε την δημιουργία πίστωσης από τις τράπεζες έναν από τους πυλώνες του θεωρητικού του σχήματος. Ο Raymond Goldsmith ασχολήθηκε με τρία ζήτημα: (1) το πώς η χρηματοπιστωτική δομή αλλάζει καθώς η οικονομία αναπτύσσεται, (2) το αντίκτυπο της συνολικής χρηματοπιστωτικής ανάπτυξης πάνω στην οικονομική ανάπτυξη και (3) το αν η χρηματοπιστωτική δομή επηρεάζει τον ρυθμό της οικονομικής ανάπτυξης. Ο Rondo Cameron είναι ένας από τους οικονομολόγους που ασχολήθηκαν με συγκριτικές μελέτες που περιλάμβαναν δεδομένα από πολλές χώρες (country case studies), εξέτασε την ιστορική σχέση ανάμεσα στην ανάπτυξη του τραπεζικού τομέα και τα πρώτα στάδια της εκβιομηχάνισης διαφορών αναπτυγμένων σήμερα χωρών. Τέλος Ο Alexander Gerschenkron Ανέπτυξε σε μεγάλο βαθμό την ιδέα "των πλεονεκτημάτων της υπανάπτυξης" (advantages of backwardness) για να μπορέσει να εξηγήσει την γρήγορη εκβιομηχάνιση ορισμένων χωρών. Δύο ακόμα σημαντική οικονομολόγοι που συνέβαλαν σημαντικά στην κατανόηση της διαδικασίας της οικονομικής ανάπτυξης με τις θεωρίες τους είναι ο John Hicks και ο Arthur Lewis. Ο John Hicks προσπάθησε να κατασκευάσει μια θεωρία βασιζόμενος σε γενικά ιστορικά φαινόμενα. Το κεντρικό σημείο αναφοράς της θεωρίας του είναι μια θεμελιώδης αλλαγή στην ιστορία, αυτή η αλλαγή είναι η ανάδειξη της αγοράς, ή η ανάδειξη της ανταλλακτικής οικονομίας. Σύμφωνα με τον Lewis το κεντρικό πρόβλημα στη θεωρία οικονομικής ανάπτυξης είναι να γίνει κατανοητή η διαδικασία με την οποία μια κοινωνία που αποταμίευε το 4%- 5% του εισοδήματος θα αρχίσει να αποταμιεύει το 12% του εισοδήματος της. Κατανοητές πρέπει να γίνουν εξίσου και οι αλλαγές στη συμπεριφορά, στους θεσμούς και στις τεχνικές που συνοδεύουν αυτή τη διαδικασία. Τα χρηματοπιστωτικά συστήματα επιτελούν μια θεμελιώδη λειτουργία διευκολύνουν την διανομή των πόρων μέσα στο χρόνο και το χώρο και μέσα σε ένα αβέβαιο περιβάλλον. Μπορούμε να διασπάσουμε αυτή τη θεμελιώδη λειτουργία σε πέντε βασικές λειτουργίες οι οποίες αποδεδειγμένα συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη. Συγκεκριμένα τα χρηματοπιστωτικά συστήματα (1) διευκολύνουν την διαχείριση, την διασφάλιση, τη διαφοροποίηση και την συγκέντρωση του ρίσκου, (2) παρέχουν πόρους, (3) επιβλέπουν τα διευθυντικά στελέχη και ασκούν εταιρικό έλεγχο (4)συγκεντρώνουν τις αποταμιεύσεις και (5) διευκολύνουν την ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών. Υπάρχουν δύο τρόποι μέσω των οποίων κάθε χρηματοπιστωτική λειτουργία μπορεί να επηρεάσει την οικονομική ανάπτυξη: η συσσώρευση κεφαλαίου και η τεχνολογική καινοτομία. Η θεωρία και η εμπειρία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι υπάρχει μια θετική σχέση, πρώτης τάξης ανάμεσα στην χρηματοπιστωτική και την οικονομική ανάπτυξη. Ένα ολοένα αυξανόμενο σύνολο εργασιών οδηγεί ακόμα και τους πιο σκεπτικιστές στο συμπέρασμα ότι η ανάπτυξη των χρηματοπιστωτικών οργανισμών αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας της οικονομικής ανάπτυξης. Επιπλέον υπάρχουν ενδείξεις ότι το επίπεδο της χρηματοπιστωτικής ανάπτυξης αποτελεί καλό μέσο πρόβλεψης του μελλοντικού ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης, της συσσώρευσης κεφαλαίου και της τεχνολογικής αλλαγής. Ο “άριστος” ρυθμός ανάπτυξης του χρηματοπιστωτικού συστήματος και κατά συνέπεια οικονομικής ανάπτυξης φαίνεται να είναι αυτός που είναι σύμφωνος με την πλήρη απασχόληση των παραγωγικών συντελεστών, τη σταθερότητα των τιμών και την αύξηση της ικανότητας της οικονομίας να απορροφά και να χρησιμοποιεί τις τεχνολογικές καινοτομίες. Οι θεωρίες οικονομικής ανάπτυξης θα πρέπει να εστιάζουν στο πως θα βοηθήσουν ουσιαστικά τις αναπτυσσόμενες χώρες να ανακαλύψουν τον τρόπο για να αυξήσουν το κατά κεφαλή τους εισόδημα και το βιοτικό τους επίπεδο.
|
---|