Περίληψη : | Η χρονιά που μας πέρασε (αλλά και η προηγούμενη) αποτέλεσε για την παγκόσμια οικονομία μια χρονιά ύφεσης. Στο διάστημα αυτό η οικονομία ταλαιπωρήθηκε σε όλους τους τομείς. Τα αρνητικά αποτελέσματα των εταιρειών έφθασαν σε επίπεδα ρεκόρ. Η ζήτηση σε πολλούς κλάδους της παγκόσμιας οικονομίας περιορίστηκε σημαντικά και οι πτωχεύσεις εταιρειών αλλά και μεγάλων τραπεζών (π.χ. Lehman Brothers), αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά της περιόδου που διανύουμε. Άμεση συνέπεια όλων αυτών των παραμέτρων είναι ότι οι κεφαλαιαγορές και ιδιαίτερα τα χρηματιστήρια βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά και η άντληση κεφαλαίων μέσω αυτών φαίνεται ιδιαίτερα δυσχερής. Στην Ελλάδα η κατάσταση αυτή δε μοιάζει ξένη μολονότι οι συνέπειες της ύφεσης ίσως δεν έχουν εμφανιστεί ακόμα στην πλήρη τους έκταση. Λόγω όλων αυτών των γεγονότων, οι συνθήκες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και των τραπεζών περιορίζονται. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα λόγω της κατάστασης και της υποτίμησης των χαρτοφυλακίων τους αντιμετωπίζουν θέματα κεφαλαιακής επάρκειας. Επειδή η άντληση κεφαλαίων από την κεφαλαιαγορά δεν είναι ευνοϊκή λόγω συνθηκών, οι τράπεζες στρέφονται σε άλλες μεθόδους χρηματοδότησης. Η κυριότερη από αυτές τις μεθόδους είναι η τιτλοποίηση. Με τον όσο τιτλοποίηση εννοούμε τη διαδικασία μεταβίβασης των απαιτήσεων (π.χ. στεγαστικά ή καταναλωτικά δάνεια κλπ.) σε μια εταιρεία ειδικού σκοπού, η οποία μετά τις κατάλληλες ενέργειες εκδίδει τίτλους, τους οποίους στη συνέχεια διαθέτει στους επενδυτές. Οι τίτλοι που εκδίδει η εταιρεία ειδικού σκοπού μπορεί να πάρουν διάφορες μορφές, με κυριότερη αυτών τα collateralized dept obligations (CDOs). Τα πλεονεκτήματα της τιτλοποίησης είναι ποικίλα και σημαντικά. Το κυριότερο όλων είναι ότι δίνει τη δυνατότητα στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να διαφοροποιούν και να μεταφέρουν ους κινδύνους τους αλλά κυρίως να μειώνουν το κόστος άντλησης νέων κεφαλαίων αυξάνοντας τις πηγές χρηματοδότησής τους. Εκτός, όμως από τα πλεονεκτήματα, η διαδικασία αυτή έχει και κάποια μειονεκτήματα. Δημιουργείται το φαινόμενο της δυσμενούς επιλογής και του ηθικού κινδύνου αλλά και κάποιες νομικές αβεβαιότητες. Επίσης, η τιτλοποίηση εντείνει το πρόβλημα του window – dressing των χρηματοοικονομικών καταστάσεων των εταιρειών δημιουργώντας ορισμένες φορές σοβαρά προβλήματα. Επιπλέον, με τις διάφορες προστριβές που δημιουργούνται ανάμεσα στα εμπλεκόμενα μέρη της διαδικασίας , ενισχύονται τα όποια προβλήματα εμφανίζονται. Φυσικά όλοι οι εμπλεκόμενοι στη διαδικασία της τιτλοποίησης αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενων διαφόρων κινδύνων. Οι πιο σημαντικοί κίνδυνοι που επηρεάζουν άμεσα και την όλη διαδικασία είναι ο κίνδυνος ρευστότητας, ο πιστωτικός κίνδυνος καθώς και ι κίνδυνος προπληρωμής. Υπάρχουν βέβαια και άλλοι κίνδυνοι, οι οποίοι μπορεί να είναι μικρότερης έκτασης χωρίς όμως να είναι και μικρότερης σημασίας. Φυσικά δεν μπορούμε να ξεχάσουμε και την επίδραση της τιτλοποίησης στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση που διανύουμε. Ξεκινώντας από τις ΗΠΑ, η κρίση αυτή έχει πλήξει όλες τις χώρες (άλλες περισσότερο και άλλες λιγότερο). Το χρηματοοικονομικό εργαλείο που ονομάζουμε τιτλοποίηση αποτελεί για πολλούς μια από τις κυριότερες αιτίες που οδήγησαν την παγκόσμια οικονομία στην συγκεκριμένη κρίση. Καταλήγουμε λοιπόν, ότι η διαδικασία της τιτλοποίησης αποτελεί ένα πολύ σημαντικό χρηματοοικονομικό εργαλείο για την παγκόσμια οικονομία καθώς και για την ελληνική οικονομία όπου το εργαλείο αυτό τώρα αναπτύσσεται. Στο κείμενο που ακολουθεί προσπαθούμε να αναλύσουμε το θεσμό της τιτλοποίησης καθώς και τις επιδράσεις που έχει (θετικές ή αρνητικές) στην ελληνική και κατ’ επέκταση καις την παγκόσμια οικονομία.
|
---|