| Abstract : | Οι επιχειρήσεις, τα τελευταία χρόνια έχουν διαπιστώσει την μεγάλη σημασία που υπάρχει στην όσο το δυνατόν καλύτερη διαχείριση της εφοδιαστικής τους αλυσίδας. Η εφοδιαστική αλυσίδα ενός προϊόντος, είναι μια αλυσίδα που ενώνει όλους τους συμμετέχοντες στην παραγωγή ενός προϊόντος, από τον προμηθευτή του προμηθευτή μέχρι και τον πελάτη του πελάτη, και αυτό την καθιστά ένα πολύ σημαντικό κομμάτι μιας επιχείρησης. Βελτίωση του τρόπου διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας, προκαλεί βελτίωση του τρόπου επικοινωνίας και του επιπέδου των συναλλαγών με όλες τις συνιστώσες της, κάτι που επιφέρει περισσότερα κέρδη και καλύτερη φήμη στην εταιρεία. Έχουν αναπτυχθεί πολλά πληροφοριακά συστήματα, τα οποία έχουν σαν σκοπό τη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας. Τον τελευταίο καιρό, έχει αρχίσει και ακούγεται όλο και περισσότερο ο όρος ιχνηλασιμότητα. Η ιχνηλασιμότητα είναι κυρίως η δυνατότητα μιας εταιρείας να μπορεί, παίρνοντας ένα προϊόν, όλο το ιστορικό του, από πού πέρασε για να φτάσει στα χέρια της εταιρείας, αλλά και τι παρεμβάσεις έχει υποστεί αυτό το προϊόν. Μεγάλη ώθηση στις εφαρμογές της ιχνηλασιμότητας δόθηκε από τις αποφάσεις, τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και άλλων διεθνών οργανισμών, να καταστήσουν υποχρέωση των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στην εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων να αναπτύξουν συστήματαιχνηλασιμότητας. Επίσης μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη εφαρμογών ιχνηλασιμότητας δόθηκε από το υπουργείο άμυνας των Η.Π.Α. καθώς και από τη μεγαλύτερη αλυσίδα λιανεμπορίου στις Η.Π.Α. που υποχρέωσαν τους προμηθευτές τους να τοποθετήσουν σε όλα τα προϊόντα τους RFID ετικέτες, για να επιτυγχάνεται η ιχνηλασιμότητα. Η αναφορά στην εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων μόνο τυχαία δεν είναι, αφού μετά από πολλές καταστάσεις επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία και αφού χάθηκαν εκατομμύρια από τις εταιρείες τροφίμων (π.χ. νόσος τρελών αγελάδων) φάνηκε η σημαντικότητα ύπαρξης συστημάτων ιχνηλασιμότητας. Φανταστείτε τι θα γινόταν αν μια εταιρεία που παρήγαγε προϊόντα βοοειδών δεν αναγκαζόταν να καταστρέψει/αποσύρει όλα τα προϊόντα που είχε στην αγορά, παρά μόνο αυτά τα οποία προέρχονταν από φάρμες μολυσμένες. Γενικότερα, ιχνηλασιμότητα μπορεί να πραγματοποιηθεί σε πολλούς τομείς, τρόφιμα, πρώτες ύλες κατασκευών, λογισμικό και σε πολλούς ακόμα. Για ανάπτυξη συστημάτων ιχνηλασιμότητας πρέπει να ληφθούν υπόψη πολλά θέματα, αναφορικά με την τεχνολογία που θα χρησιμοποιηθεί καθώς και θέματα υλοποίησης της εφαρμογής. Αρχικά πρέπει να τονιστεί ότι για να μπορέσει μιαεταιρεία να ιχνηλατήσει τα προϊόντα που επιθυμεί, αυτά θα πρέπει να μπορούν να ταυτοποιηθούν μοναδικά. Έτσι θα πρέπει να δίνεται με κάποιον τρόπο στα αντικείμενα της ιχνηλασίας, ένας μοναδικός κωδικός. Επίσης θα πρέπει πάνω στα προϊόντα να μπορούν να καταγράφονται και άλλες πληροφορίες. Πριν όμως από αυτό μια εταιρεία θα πρέπει να αποφασίσει σε πιο επίπεδο θα ιχνηλατεί τα προϊόντα της. Μπορεί να επιθυμεί ιχνηλασιμότητα σε επίπεδο παλέτας, κιβωτίου ή ακόμα και συσκευασίας. Βέβαια αν μια εταιρεία θελήσει να έχει ιχνηλασιμότητα σε επίπεδο συσκευασίας θα πρέπει να λάβει υπόψη της το αυξημένο κόστος που θα υπάρχει αφού θα πρέπει να ταυτοποιήσει μοναδικά όλες τις συσκευασίες. Οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη της ιχνηλασιμότητας είναι πολλές. Από αυτές ενδεικτικά θα αναφερθούν το ολόγραμμα (hologram), η χρήση GPS, η χρήση του DNA για την ιχνηλασιμότητα σε ζώα και φυτά, το πολύ γνωστό και ευρύτατα χρησιμοποιημένο barcode, την παραλλαγή του-το δισδιάστατο barcode (2D Barcode) το οποίο μπορεί αν απεικονίσει μεγάλο αριθμό πληροφοριών και τέλος το RFID. Η αύξηση της ταχύτητας ανάγνωσης προϊόντων, η ανάγνωση από μακρινές αποστάσεις και χωρίς την απαίτηση οπτικής επαφής καθώς και η ανθεκτικότητα σε αντίξοες συνθήκες, έχουν καταστήσει την τεχνολογία RFID τον πραγματικό οδηγό στην ανάπτυξη εφαρμογών ιχνηλασιμότητας. Σε πολλά σημεία επικρατεί του barcode και παρότι το τελευταίο υπάρχει παντού και χρησιμοποιείται ευρύτατα, τείνει να τοεκθρονίσει, ιδιαίτερα σε εφαρμογές ιχνηλασιμότητας. Βέβαια μεγάλο ρόλο παίζει και το είδος της εφαρμογής που θα αναπτυχθεί και οι απαιτήσεις που θα έχει η επιχείρηση. Όπως προαναφέρθηκε, έχει αρχίσει και υπάρχει ανάπτυξη και υλοποίηση συστημάτων και εφαρμογών ιχνηλασιμότητας σε πολλούς τομείς και υπάρχουν συστήματα ιχνηλασιμότητας που ανήκουν σε πολλές κατηγορίες. Η κατηγοριοποίηση που γίνεται σε αυτά τα συστήματα είναι βάσει κάποιων παραμέτρων. Μία τέτοια παράμετρος είναι η κλίμακα των συστημάτων, δηλαδή αν αυτά είναι εξωστρεφή (ανάμεσα σε πολλές συνεργαζόμενες επιχειρήσεις) ή εσωστρεφή (ιχνηλασιμότητα διαμέσου των τμημάτων της εταιρείας). Άλλη είναι το αντικείμενο ιχνηλασιμότητας, άλλα συστήματα υπάρχουν για να γίνεται η ιχνηλασιμότητα ζωών, άλλα για άψυχα αντικείμενα κ.ο.κ.. Επίσης μια άλλη κατηγοριοποίηση είναι βάσει της τεχνολογίας που χρησιμοποιείται και τέλος είναι βάσει με ποια μεθοδολογία γίνεται η ιχνηλασιμότητα. Υπάρχουν δύο τέτοιες, ο εντοπισμός της τρέχουσας θέσης ενός προϊόντων (track) και η απεικόνιση της πορείας του προϊόντος διαμέσου της εφοδιαστικής αλυσίδας (trace). Για την καλύτερη κατανόηση των εφαρμογών ιχνηλασιμότητας, στην εργασία παρουσιάζονται υπάρχοντα συστήματα σε διάφορες εταιρείες και οργανισμούς, που καλύπτουν όλες τις κατηγορίες. Εφαρμογές που καλύπτουν τομείς, όπως ο τομέας της υγείας-νοσοκομείων, ο δικηγορικός τομέας (ιχνηλασιμότητα σε χιλιάδες έγγραφα γιαεύκολη εύρεσή τους), η ιχνηλασιμότητα σε μεγάλα super market κ.α. Ο αντίκτυπος που υπάρχει σε αυτές τις εταιρείες είναι πολύ σημαντικός. Γενικά, μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει ανάπτυξη πολύ θετικών συνθηκών για την άνοδο της επιχείρησης σε πολλούς τομείς. Πριν γίνει αναφορά στα θετικά της εφαρμογής των νέων αυτών συστημάτων και εφαρμογών, θα πρέπει να σημειωθεί ο πολύ σπουδαίος ρόλος που θα πρέπει να παίξει το τμήμα ΙΤ της επιχείρησης. Η είσοδος των νέων τεχνολογιών και συστημάτων στην επιχείρηση, θα προκαλέσει αναδιοργάνωση των δομών και των διαδικασιών του ΙΤ τμήματος. Θα προκαλέσει την ανάγκη για πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού και θα απαιτήσει την αποτελεσματική σύνδεση των υπαρχόντων συστημάτων της εταιρείας με τα νεοεισαγόμενα. Ο θετικός αντίκτυπος που έχουν αυτά τα συστήματα διαμοιράζεται σε πολλούς τομείς της επιχείρησης. Στον τομέα των κερδών, υπάρχει άνοδος τους λόγω καλύτερης διαχείρισης των αποθεμάτων, αλλά και λόγω βελτιστοποίησης της αποδοτικότητας των υπαλλήλων της εταιρείας. Υπάρχει βελτίωση του ονόματος της εταιρείας, αφού σε καταστάσεις που απαιτούν άμεσες κινήσεις, αυτή θα μπορεί να τις κάνει αποφεύγοντας την αρνητική κριτική. Η ταχύτητα της παραγωγής αυξάνεται, αφού υπάρχει εύκολη διαχείριση των αποθηκών και των πρώτων υλών που θα χρησιμοποιηθούν. Αυξάνεται ο ωφέλιμος χώρος στις αποθήκες και στα καταστήματα της επιχείρησης, αφού υπάρχει καλύτερη τοποθέτηση των προϊόντων. Τέλος, δίνεται η δυνατότητα για πιο αποτελεσματική προώθηση των προϊόντων, αφού μπορεί να υπάρξει γνώση της καταναλωτικής συμπεριφοράς των πελατών της εταιρείας. Πριν όμως από την ανάπτυξη και την εγκατάσταση ενός τέτοιου συστήματος θα πρέπει να πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις και απαιτήσεις. Αρχικά θα πρέπει να αναπτυχθούν (με βάση τις ανάγκες της εταιρείας) οι τεχνολογικές προδιαγραφές του συστήματος. Με τον όρο τεχνολογικές προδιαγραφές εννοούνται προδιαγραφές εξοπλισμού, όπως αναγνώστες RFID, ετικέτες, κεραίες, εκτυπωτές ετικετών, υπολογιστές γραφείου/φορητοί καθώς και τυχόν ενσύρματο ή ασύρματο δίκτυο μπορεί να απαιτηθεί. Στη συνέχεια θα πρέπει να ανασχεδιαστούν πολλές επιχειρηματικές διαδικασίες που είναι σχεδιασμένες να λειτουργούν με άλλον τρόπο. Αυτό θα αυξήσει σε μεγάλο βαθμό την αποδοτικότητα των νέων συστημάτων. Πρέπει να αναπτυχθούν οι προδιαγραφές για το διαμοιρασμό των δεδομένων, αφού σε μια τέτοια εφαρμογή τα δεδομένα μπορεί να διαμοιράζονται μεταξύ διαφορετικών εταιρειών. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρξει ένα ενιαίο πρότυπο με το οποίο θα μπορεί να γίνει ευκολότερα ο διαμοιρασμός των δεδομένων. Πολύ σημαντική είναι και η ύπαρξη και ανάπτυξη προδιαγραφών ασφάλειας στο σύστημα, τόσο σε θέματα αναφορικά με την τεχνολογία RFID που χρησιμοποιείται, όσο και αναφορικά με την προστασία της εφαρμογής και των δεδομένων που είναι αποθηκευμένα. Τέλος, λόγω των ιδιαιτεροτήτων που υπάρχουν αναφορικά με τα δεδομένα που συλλέγονται και κρατούνται (μεγάλο πλήθος, απαίτηση για γρήγορη επεξεργασία-ανάκληση- αποθήκευση τους κ.α.). Ένα κομμάτι της εργασίας είναι και η υλοποίηση μιας εφαρμογής για την ιχνηλασιμότητα σε επίπεδο παλέτας, εσωτερικά στις αποθήκες μεγάλης εταιρείας παραγωγής συσκευασμένων λαχανικών και ένα βήμα αφότου φύγουν αυτά στους άμεσους πελάτες της εταιρείας. Αυτοί οι πελάτες μπορεί να είναι μεγάλες αποθήκες και να λαμβάνουν παραγγελίες που περιέχουν ποσότητες προϊόντων πολλαπλάσιες της παλέτας. Έτσι, η φορτωτική – δρομολόγιο έχει σαν μοναδικό παραλήπτη μία μόνο μεγάλη αποθήκη. Εναλλακτικά μπορεί να υπάρχει παραγγελιοδοσία σε πολλούς μικρότερους πελάτες με την ίδια φορτωτική-δρομολόγιο. Κάθε φορτωτική περιέχει ένα μοναδικό κωδικό με τη μορφή μιας ετικέτας RFID και με αυτή συνδυάζεται με τα προϊόντα που περιέχει. Έτσι μπορεί μέσα από τη βάση δεδομένων της εταιρείας να εξαχθεί η πληροφορία που θα αφορά τα συγκεκριμένα προϊόντα (lot number). Ο σκοπός της εργασίας ήταν η καταγραφή των απαιτήσεων, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μιας εφαρμογής ιχνηλασιμότητας. Επίσης, η διασύνδεση αυτής της εφαρμογής με τα υπάρχοντα συστήματα της εταιρείας και με τα δεδομένα που υπάρχουν στη βάση δεδομένων της. Το γενικό σχέδιο της εφαρμογής περιλαμβάνει την εισαγωγή του lot number του προϊόντος που αναζητείται και βάσει αυτού βγαίνουν πληροφορίες για την πορεία του προϊόντος ανάμεσα στους πελάτες της εταιρείας. Επίσης υπάρχει δυνατότητα, αν δοθούν τα δεδομένα από τους πελάτες της εταιρείας, για τους δικούς τους, τους πελάτες, να μπορεί να υπάρξει ιχνηλασιμότητα του προϊόντος σε μεγάλο βαθμό όσον αφορά και μετά την παράδοση τους στους αρχικούς πελάτες της εταιρείας. Πολύ σημαντικό είναι και το γεγονός της δημιουργίας ενός δέντρου με όλους τους ενδιάμεσους σταθμούς του προϊόντος, καθώς και η οπτικοποίηση της πορείας τους προϊόντος διαμέσου των κόμβων της εφοδιαστικής αλυσίδας. Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί και το γεγονός της μη σιγουριάς για την ακριβή θέση του προϊόντος. Από μια αποθήκη είναι πολύ πιθανόν ένα προϊόν να έχει φύγει και να έχει αποσταλεί σε κάποιον πελάτη της. Ακριβώς γι' αυτόν το λόγο υπάρχει ο υπολογισμός ενός ποσοστού. Αυτό το ποσοστό απεικονίζει την πιθανότητα, το συγκεκριμένο προϊόν να βρίσκεται στη συγκεκριμένη τοποθεσία. Γενικότερα, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι χρησιμοποιείται μια μετρική η οποία, ανάλογα με τις μέρες που το προϊόν βρίσκεται στην αποθήκη, υπολογίζει την πιθανότητα να βρίσκεται ακόμα εκεί. Είναι λογικό ότι όσος περισσότερος καιρός έχει περάσει από τη στιγμή που το προϊόν παραλήφθηκε από την αποθήκη, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα αυτό να βρίσκεται ακόμα εκεί. Είναι πιο πιθανό να έχει αποσταλεί σε κάποιον πελάτη της. Κάθε μια αποθήκη έχει τη δικιά της παράμετρο όσον αφορά τις μέρες που συνήθως κρατάει τα προϊόντα και αυτή η παράμετρος υπάρχει στη βάση δεδομένων. Η εφαρμογή αυτή μπορεί να ενσωματωθεί στο υπάρχον πληροφοριακό σύστημα της εταιρείας και να συνδεθεί και με το ERP που αυτή έχει. Είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για δύο λόγους. Ο πρώτος και κυριότερος είναι ότι πάει την ιχνηλασιμότητα ένα βήμα μπροστά, αφού είναι πιο κοντά στο να χαρακτηριστεί open loop εφαρμογή. Γενικά η νοοτροπία που επικρατεί σε πολλές εταιρείες είναι πολύ άσχημη και καθιστά πολύ δύσκολο το έργο για την ανάπτυξη εφαρμογών που θα ανταποκρίνονται σε ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα. Αυτό συμβαίνει, γιατί δεν υπάρχει προθυμία ανάπτυξης ενός συνεργατικού συστήματος. Αυτή η εφαρμογή πάει ένα βήμα πιο μπροστά, και το μόνο που ζητάει από τις αποθήκες είναι πληροφορίες για τους πελάτες τους. Έπειτα, εφαρμόζοντας απλούς κανόνες υπολογίζει το ποσοστό να βρίσκεται ένα προϊόν σε κάποιο μέρος. Το δεύτερο πολύ σημαντικό που κάνει είναι να απεικονίζει οπτικά (με χρήση ενός γραφήματος) την πορεία που είχε ένα προϊόν μέσα στην εφοδιαστική αλυσίδα. Δεδομένου του τρόπου με τον οποίο λαμβάνονται οι αποφάσεις στην πλειονότητα των εταιρειών, είναι πολύ πιο εύκολο να δίνονται στα στελέχη κάποια διαγράμματα. Ποτέ δεν βάζεις ένα διευθυντικό στέλεχος να χρησιμοποιήσει κάποιο πρόγραμμα, να πάρει τα δεδομένα και να λάβει κάποιες αποφάσεις. Αυτό που γίνεται είναι να έρχεται το στέλεχος στον χρήστη του υπολογιστή και να του ζητά να του παραδώσει κάποιες αναφορές. Η παράδοση σχεδιαγραμμάτων, αντί για απλό κείμενο κινείται στην σωστή κατεύθυνση όσον αφορά την υποστήριξη λήψης αποφάσεων. Η εργασία αυτή θα μπορούσε να επεκταθεί, όσον αφορά την έρευνα πάνω στην εύρεση μιας πιο αναλυτικής μετρικής σχέσης, η οποία θα βοηθά στην εύρεση βελτιστοποιημένων ποσοστών. Επίσης, θα μπορούσε να γίνει η ανάπτυξη ενός συστήματος που θα έδινε πρόσβαση σε χρήστες από το διαδίκτυο (απλούς καταναλωτές) στους οποίους θα έδινε πληροφορίες σχετικά με την πορεία του προϊόντος που έχουν στα χέρια τους. Αυτό έχει πολλά θετικά, μέσα στα οποία είναι και η βελτίωση της εταιρικής σχέσης με τους πελάτες. Είναι ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για μια εταιρεία να προσφέρει τέτοιες δυνατότητες στους πελάτες της. Σαν μια ακόμα επέκταση μπορεί να θεωρηθεί και η βελτίωση της απεικόνισης και σε κάποιο χάρτη όλης της πορείας του προϊόντος και όχι μόνο της τοποθεσίας του καθενός σημείου. Τελειώνοντας, μπορεί να διαπιστωθεί εύκολα η ανάγκη συνεργασίας μεταξύ εταιρειών για την ανάπτυξη ενός συστήματος ιχνηλασιμότητας, το οποίο θα μεγιστοποιεί το κοινό καλό (social welfare) και άρα και τα κέρδη της εταιρείας. Τα περιθώρια βελτίωσης είναι μεγάλα και οι δυνατότητες πάρα πολλές.
Food supply chain has gain popularity over the years. Over the past decade many foodsuppliers – especially meat and poultry suppliers - faced the danger of economic devastation due to their inability for effective control on their production chain. So, acompany that wants to have control over all of its production/supply chain needs tohave a system that will enable the observation of it. All food suppliers are obliged tofollow European Union’s instruction for installing traceability systems. EuropeanUnion took that action after the appearance of some serious incidents that had impacton the food industry, in early and mid 90s. Incidents, that had to do with the health ofanimals, the quality of products and the health of consumers. Several traceabilitysystems have been introduced in many companies. All of them can trace a product’sroute through to company’s clients. Our approach, is trying to go a step further. Oursystem, using some more information, is trying to trace a product’s route at an extended level through to the client’s client, or even further (supposing that information about them is available). Nowadays, the majority of companies cannot trace efficiently their products. The lack of trust among companies, about the interchange of information has led to a situation that no company has the ability to know where its products are, or the exact path that the raw materials followed to come to company’s central. Analyzing the problem and considering many solutions that have been implemented and realizing the impact that new technologies will have on traceability systems made us reconsider many times about what is needed from the market. Traceability is the knowledge of the exact route and history of a product through the sum of nodes that are part of the supply chain. One part of the thesis was the implementation of a traceability system at the box level for a major food supplier of Greece. This company supplies retailers and warehouses with its products. The facthere is that when products are loaded on trucks, can be delivered in several locations. Company cannot know where exactly one product has been delivered, because theexisting system associates a product (lot number) with a load (a route of a track). Unfortunately, a load serves more than one client and this doesn’t let company toknow the exact location of a product. This problem won’t be solved until companyequips its trucks with systems that record where a product is delivered. This action isvery expensive and most suppliers are not willing to pay for it. Here is where our system is being involved. We take the information about the receivers of a lot numberthat is part of a particular load and we will compute a percentage of the possibilitythat this certain product is in one recipient. Additionally, we keep in the database ofthe system a field that shows how many days a product is being kept in a location.Using the ascertainment that a product that is in the warehouse more days than another will be vended first we calculate the possibility. When the time of a recall isoccurred, the supplier will more precisely know where the product is. Beyond thecalculation of this percentage, we consider the fact that when a product is delivered ina warehouse, after some days the product will be vended at the clients of this warehouse. Knowing its clients we can have visibility at higher level in the supplychain. After calculating the percentage of the warehouse, the remaining percentagewill be apportioned to warehouse’s clients. Having this information the supplier cando more easily recalls of the product in case of a situation occurs. In the picture we can see the tree of the sales points/warehouses a product is delivered, the date thatdelivery took place and the possibility the product is still there. The other thing, that this system is able to do, is to visualize the entire route of this product through all thenodes of the supply chain. Visualizing the exact route of a product, we enable andhelping decision makers and managers to take the right decision about recalling aproduct, or decisions considering major aspects. In the picture below we can see thevisualization of the route that a product followed. Additionally, the percentage ofeach node is presented on the graph. These two, are the key points of our system and the advantage of it. There are also, more things to be done. First of all, improvementshould be done in the way the percentage is being calculated. Now the only thing that is taken under consideration is the number of dates the product is in the warehouse. So, we believe that some research needs to take place for improving the results. Secondly, the system could go online, so as the consumers of this product can see all the details about its history. This would be a strategic advantage for the company and would improve its relationships with the customers and its image at the society. Finally, the visualization can be implemented on a map, so as to be more easily readable. Closing this executive summary, we have to mention the need for the companies to cooperate. The traceability of a product through the supply chain is not an easy task, for better results to take place, cooperation between companies is a must. They have to learn how to interchange data, making circles of trust and allies. They have to realize that collaboration will open their broads and help all of them gain more.
|
|---|
Copyright © 2013 Library AUEB. All rights reserved.