| Περίληψη : | Η παρτιτούρα είναι μια χειρόγραφη ή τυπωμένη μορφή μουσικής σημειογραφίας που χρησιμοποιεί σύμβολα για να υποδείξει τους ήχους που απαρτίζουν ένα μουσικό κομμάτι. Απ' τη δεκαετία του 1980 και μετά έχουν αναπτυχθεί προγράμματα για γραφή παρτιτούρας στον υπολογιστή, με προσομοιώσεις οργάνων (κατά κύριο λόγο synthesizer) να αναπαράγουν ηχητικά αυτό που καταγράφεται. Αν και η παρτιτούρα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του μουσικού τεκμηρίου και έχουν σημειωθεί ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις γύρω απ' την προβολή και τη δημιουργία της, το περιεχόμενό της τις περισσότερες φορές αγνοείται πλήρως απ' τις μουσικές βιβλιοθήκες, αντιμετωπίζοντάς τη συνήθως σαν απλή ψηφιακή εικόνα.Σκοπός της παρούσας διπλωματικής είναι η μελέτη του παραπάνω προβλήματος, η διερεύνηση των πιο σύγχρονων διαθέσιμων εργαλείων για σημασιολογική περιγραφή παρτιτούρας και η πρόταση των MusicOWL και Muso ως βέλτιστα πρότυπα για αυτό το είδος περιγραφής. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, παρουσιάστηκαν συνοπτικά οι πιο διαδεδομένες μουσικές ψηφιακές βιβλιοθήκες στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αναλύθηκε το περιεχόμενό τους, τα πρότυπα τεκμηρίωσης που χρησιμοποιούν, το επίπεδο ψηφιοποίησης και η υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών για προβολή περιεχομένου και διάδραση με το χρήστη, ενώ τονίστηκε η ιδιαίτερη περίπτωση του Répertoire International des Sources Musicales (RISM) για τη συλλογικότητα του έργου, αλλά και την προσοχή που δίνεται στην παρουσίαση του έντυπου μουσικού υλικού. Στη συνέχεια παρουσιάστηκε το πρότυπο μεταδεδομένων του ΜuSO και τα λεξιλόγια που χρησιμοποιεί. Σημαντική κρίνεται η προσθήκη ορισμένων γνωρισμάτων που δεν διατίθενται σε κανένα πρότυπο μεταδεδομένων για περιγραφή πολιτιστικών αντικειμένων, όπως αυτά που χρησιμοποιούν οι περισσότερες μουσικές ψηφιακές βιβλιοθήκες. Μερικά από αυτά είναι "το είδος του μουσικού κομματιού", "το αν η παρτιτούρα είναι ένα γνήσιο αντίγραφο του συνθέτη ή όχι", καθώς και "το είδος της σημειογραφίας που χρησιμοποιείται", αν πρόκειται για έργα που δεν είναι γραμμένα στην "παραδοσιακή" φόρμα της παρτιτούρας. Τέλος, παρουσιάστηκε απ' την αρχή ως το τέλος η οντολογία MusicOWL. Η παρουσίαση της οντολογίας κάλυψε το μεγαλύτερο κομμάτι της εργασίας. Ως υπόθεση εργασίας τέθηκε μια συλλογή έργων για πιάνο και φωνή με μεταφρασμένους στα ελληνικά στίχους, η οποία παραχωρήθηκε για τους σκοπούς της εργασίας από τη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας στο Μέγαρο Μουσικής. Αφού περιγράφεται βήμα προς βήμα η εφαρμογή της, στη συνέχεια δοκιμάζεται η ευελιξία, το βάθος και η πληρότητα του σημασιολογικού της περιεχομένου μέσα από σύνθετα ερωτήματα ανάκτησης γραμμένα σε γλώσσα SPARQL, αποδεικνύοντας ότι μέσα από αυτή διευκολύνεται και αναβαθμίζεται η ποιότητα του ερευνητικού έργου μουσικολόγων, μουσικών, δασκάλων και όσων απασχολούνται επαγγελματικά ή ερασιτεχνικά στον τομέα της μουσικής.Συμπερασματικά, αναδεικνύεται η αξία της σημασιολογικής επισημείωσης των μουσικών μερολογίων (σ.σ. καθώς δεν υπάρχει εναλλακτικός δόκιμος όρος, η λέξη "μερολογίων" χρησιμοποιείται ως γενική πληθυντικού για τη λέξη "παρτιτούρα"), ενώ ενθαρρύνεται η υιοθέτηση από πλευράς ψηφιακών βιβλιοθηκών ενός συστήματος αναζήτησης με βάση την γνώση, σε αντίθεση με το μέχρι σήμερα επικρατές, που είναι το σύστημα αναζήτησης με βάση τη λέξη κλειδί. Τίθεται σα στόχος η όλο και περισσότερο αυξανόμενη σημασιολογική επισημείωση των μουσικών αντικειμένων, με σκοπό την καθιέρωση ενός καθολικού συστήματος περιγραφής για αυτά. Ως προς τις οντολογίες για την περιγραφή μουσικού περιεχομένου, μια μελλοντική πρόκληση για αυτές είναι η ανάπτυξη της δυνατότητας εφαρμογής τους και για περιγραφή νοτών και ιδιωμάτων που συναντώνται εκτός των δυτικών πολιτισμών.
A score is a handwritten or printed form of musical notation that uses symbols to indicate the sounds that make up a piece of music. Since the 1980s, computer score-writing programs have been developed, with simulated instruments (primarily synthesizers) to reproduce sonically what is recorded. Although scores are an integral part of the musical record and there have been rapid technological developments around their display and creation, their content is most often completely ignored by music libraries, usually treating them as mere digital images.The aim of this thesis is to study the above problem, to investigate the most modern tools available for semantic description of scores and to propose MusicOWL and Muso as optimal standards for this type of description. To achieve this aim, the most widespread digital music libraries in Greece and abroad were briefly presented, their content, the documentation standards they use, the level of digitization and the adoption of new technologies for content display and user interaction were analyzed, while the particular case of the Répertoire International des Sources Musicales (RISM) was highlighted for the collectivity of the project and the attention given to the presentation of printed musical material. Then the MuSO metadata standard and the vocabularies it uses were presented. This standard adds some features that are not available in any metadata standard for describing cultural objects, such as those used by most music digital libraries. Some of these are "the type of music piece", "whether the score is an autographed copy of the composer or not", and "the type of notation used", if the works are not written in the "traditional" score form. Finally, the MusicOWL ontology was presented from start to finish. The presentation of this ontology covered most of the paper. The working case was a collection of works for piano and voice with lyrics translated into Greek, which was provided for the purposes of the thesis by the Music Library "Lilian Voudouri", which is located at Megaron Athens. After describing its implementation step by step, the flexibility, depth and completeness of its semantic content is then tested through complex retrieval queries written in SPARQL language, demonstrating that by using it the quality of the research work of musicologists, musicians, teachers and those who work professionally or as an amateur in the field of music is facilitated and upgraded.In conclusion, the value of semantic annotation of music scores is highlighted and the adoption of a knowledge-based search system by digital libraries is encouraged, as opposed to the currently prevailing keyword-based search system. The goal from now onwards is the proliferation of semantic annotation of musical objects with a view to establishing a universal description system for them. Regarding ontologies for describing musical content, a future challenge for them is to develop their applicability for describing notes and idioms found outside of Western cultures.
|
|---|
Copyright © 2013 Βιβλιοθήκη Ο.Π.Α. Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.