| Περίληψη : | Κατά την εκπόνηση μιας ερευνητικής εργασίας ο ερευνητής αναζητά σχετικές πληροφορίες για το θέμα της εργασίας, συναφείς δραστηριότητες, πηγές πληροφορίας, εμπλεκόμενα πρόσωπα και φορείς, μεθόδους και εργαλεία πού χρησιμοποιούνται. Στόχος της παρούσας εργασίας είναι η σχεδίαση και υλοποίηση ενός συστήματος που να υποστηρίζει την διαλογική κωδικοποίηση επιστημονικών δραστηριοτήτων μέσα στο εννοιολογικό πλαίσιο που προσφέρει η οντολογία NeMO, την διατύπωση κατάλληλων επερωτήσεων, την συνθετική επεξεργασία και παρουσίαση των αποτελεσμάτων, καθώς επίσης την αναζήτηση συναφών γενικών πληροφοριών. Στο πλαίσιο αυτό, γίνεται μια συνοπτική παρουσίαση των διαθέσιμων αντίστοιχων συστημάτων: ReasearchGate.net, Academia.edu, VIVO, ResearchSpace.org. Αναλύουμε τις δυνατότητες που προσφέρονται στους χρήστες ως προς την εισαγωγή και αναζήτηση πληροφορίας σε αυτά, την διασύνδεσή τους με άλλους χρήστες και την κωδικοποίηση – κατηγοριοποίηση των δραστηριοτήτων τους. Εν συνεχεία, παρουσιάζονται οι οντολογίες NeDiMAH Methods Ontology (NeMO) και Scholarly Ontology (SO) και τα οφέλη από τη χρήση αυτών. Η οντολογία NeMO αποτελεί μία πρόσφατη εξέλιξη για την τεκμηρίωση των πρακτικών εργασίας στις ανθρωπιστικές επιστήμες, η οποία επιτρέπει την σημασιολογική διασύνδεση επί μέρους στοιχείων σχετικά με τα ερωτήματα του ερευνητή. Η οντολογία SO αποτελεί μια γενίκευση της NeMΟ για την αποτύπωση της επιστημονικής δραστηριότητας. Παράλληλα, παρουσιάζεται ένας αριθμός περιπτώσεων χρήσης (use cases) που μελετήθηκαν από την Μονάδα Ψηφιακής Επιμέλειας (ΜΟΨΕ) του Ερευνητικού Κέντρου «Αθηνά». Το κύριο μέρος της διπλωματικής εργασίας είναι η σχεδίαση και υλοποίηση του συστήματος NeMO Tool. Οι δυο βασικές λειτουργίες του εν λόγω εργαλείου είναι η εισαγωγή και η αναζήτηση της πληροφορίας. Ο χρήστης έχει την δυνατότητα να αλληλεπιδράσει με το εργαλείο, εισάγοντας την δική του πληροφορία, αλλά και να αναζητήσει υπάρχουσα πληροφορία από τη βάση γνώσης. Σε κάθε βήμα του χρήστη, το εργαλείο εμφανίζει τις επιλογές που έχει ο χρήστης για να συνεχίσει. Οι επιλογές καθορίζονται από την σύνθετη σημασιολογική δομή του σχήματος της NeMO, σύμφωνα με την οποία δομείται ή/και παρουσιάζεται η πληροφορία. Κατά την διαδικασία της εισαγωγής πληροφορίας, ο χρήστης έχει την δυνατότητα να δημιουργήσει μια νέα πραγμάτωση συγκεκριμένης τάξης και να δώσει τιμές σε κάποιες ιδιότητές του ή/και συνδέοντάς το με κάποια άλλη πραγμάτωση της βάσης. Επιπλέον έχει την δυνατότητα να τροποποιήσει (προσθήκη, αλλαγή, διαγραφή) τις πληροφορίες μιας ήδη υπάρχουσας πραγμάτωσης. Κατά την διαδικασία της αναζήτησης πληροφορίας, ο χρήστης, επιλέγοντας μια τάξη, μπορεί να ξεκινήσει να κατασκευάζει την δομή της ερώτησής του διαμορφώνοντας ένα πλήρες ερώτημα. Επιπλέον μπορεί να κατασκευάσει σύνθετες ερωτήσεις, δημιουργώντας μια πρόσθετη διακλάδωση σε κάθε βήμα του, εξειδικεύοντας πολυκριτηριακά το αποτέλεσμα της ερώτησης. Η υλοποίηση έγινε με την χρήση γλωσσών προγραμματισμού HTML, Javascript, Java και των βιβλιοθηκών του Sesame Java API. Tο μοντέλο αρχιτεκτονικής λογισμικού που επιλέχθηκε είναι το client / server με αρχιτεκτονική τριών επιπέδων (3-Tier Architecture). Η δοκιμαστική εφαρμογή του NeMO Tool περιέλαβε δεδομένα από διάφορες πηγές, όπως DHQ, DBpedia, Bamboo Dirt, Iana, NeMO, ώστε να ελεγχθούν οι λειτουργικές δυνατότητες του εργαλείου. Δοκιμές αξιολόγησης διενεργήθηκαν στο πλαίσιο του Workshop PreL04: Ontology-based recording and discovery of research patterns in the humanities στο συνέδριο Digital Humanities 2016, Κρακοβία, 11-16 Ιουλίου 2016 (dh2016.adho.org/).
In the course of research work, the researcher seeks information on the topic of work, related activities, information resources, persons and institutions involved, methods and tools used. The objective of this thesis is to design and implement a system that supports the interactive coding of scientific activities within the conceptual framework provided by the NeMO ontology, query formulation, synthetic processing and presentation of results, as well as searching for relevant general information. In this context, relevant systems are reviewed: ReasearchGate.net, Academia.edu, VIVO, ResearchSpace.org. We analyse the support they offer to users to insert and search information, connect with other users and encode activities. The NeDiMAH Methods Ontology (NeMO) and the Scholarly Ontology (SO) are subsequently reviewed along with the benefits of using them. The NeMO is a recent development for documenting research practices in the humanities, which allows semantic linking of data related to researchers’ questions. The SO is a generalization of NeMO for describing scientific activity. Furthermore, a number of relevant use cases developed by the Digital Curation Unit (DCU), "Athena"Research Center, are also reviewed. The main part of this thesis is devoted to the design and implementation of the NeMO Tool. The two main functions of this tool are the insertion and the search for information. The user is able to interact with the tool, insertinformation, and seek current information from the knowledge base. At each step, the tool displays the options the user has to continue. These options are specified by the composite structure of the NeMO schema, in which information is built and / or is presented. While inserting information, the user can create a new instance of a specific class and provide values for some properties and / or link it with another instance of the knowledge base. Moreover, one has the ability to modify (add, modify, delete) the information of an already existing instance. In the information search process, the user starts by selecting a class, then gradually structures a complete query. Moreover, one can construct complex questions, creating an additional branch at each step, thus specifying queries with multiple criteria. In what concerns implementation, programming languages HTML, Javascript, Java and Sesame Java API libraries were used. A 3-tier software architecture was employed. The test phase of the NeMO Tool included data from various sources, such as DHQ, DBpedia, Bamboo Dirt, Iana, NeMO, in order to check the operational capabilities of the tool. Evaluation tests were carried out during the Workshop PreL04: Ontology-based recording and discovery of research patterns in the humanities, at the Digital Humanities 2016 Conference, Krakow, 11-16 July 2016 (dh2016.adho.org/).
|
|---|
Copyright © 2013 Βιβλιοθήκη Ο.Π.Α. Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.