Κρίσιμες πρώτες ύλες και εξορυκτική βιομηχανία: ο δρόμος προς τον βιώσιμο μετασχηματισμό

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει τις προοπτικές του μετασχηματισμού της μεταλλευτικής βιομηχανίας προς την υπεύθυνη και βιώσιμη διαχείριση. Ειδικότερα, στο πρώτο μέρος αναλύεται η σημασία των Κρίσιμων Πρώτων Υλών ως βασική συνιστώσα της πράσινης μετάβασης, διερευνώνται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και αναλύονται οι προκλήσεις που συνδέονται με την αλυσίδα αξίας τους, όπως για παράδειγμα η αυξανόμενη ζήτηση και η συγκέντρωση της αγοράς. Στη συνέχεια, η εργασία εστιάζει στο θέμα των εξορύξεων (ως προαπαιτούμενο του εφοδιασμού ΚΟΠΥ), παραθέτοντας τις προκλήσεις του κλάδου και αναδεικνύοντας την ανάγκη για ένα ολιστικό πλαίσιο βιωσιμότητας. Εν προκειμένω, επιμέρους πτυχές που εξετάζονται είναι η ενσωμάτωση της κυκλικότητας και η διαχείριση των αποβλήτων.Για την καλύτερη κατανόηση της εξορυκτικής δραστηριότητας αναλύεται ο κύκλος ζωής ενός ορυχείου, από την έναρξη λειτουργίας έως το κλείσιμο και την αποκατάστασή του κατά την μετα-εξορυκτική περίοδο. Επιπλέον, η εργασία αναδεικνύει τη τριπλή διάσταση της βιωσιμότητας (Περιβαλλοντική, Κοινωνική, Οικονομική) και την ενσωμάτωση των αρχών ESG ως προϋπόθεση για την μείωση του περιβαλλοντικού και κοινωνικού αντίκτυπου των εξορύξεων, την ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας του τομέα, την διασφάλιση της κοινωνικής αποδοχής και την δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας για το περιβάλλον, το κοινωνικό οικοσύστημα και την ίδια την εξορυκτική εταιρία. Τέλος, η εργασία ενισχύεται με τη μελέτη περίπτωσης της εταιρείας Boliden και συγκεκριμένα με το ορυχείο και τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας ψευδαργύρου, χαλκού και ασημιού στο Garpenberg της Σουηδίας. Μέσα από συνεντεύξεις με τους αρμόδιους, στη βάση ερωτηματολογίου που ετοιμάστηκε ειδικά για την Boliden, καθώς και μέσα από ξενάγηση στις εγκαταστάσεις, παρουσιάζονται πρακτικές εφαρμογές και παραδείγματα βιώσιμης διαχείρισης που μπορούν να λειτουργήσουν ως υπόδειγμα για τον μετασχηματισμό του κλάδου.This thesis examines the prospects for the transformation of the mining industry towards responsible and sustainable management. In particular, the first part analyses the importance of Critical Raw Materials as a key component of the green transition, explores their specific characteristics and analyses the challenges related to their value chain, such as for example increasing demand and market concentration. The paper then focuses on the issue of mining (as a prerequisite for the supply of CMM), setting out the challenges of the sector and highlighting the need for a holistic sustainability framework. In this context, specific aspects addressed are the integration of cyclicality and waste management.In order to better understand the mining activity, the life cycle of a mine is analysed, from start-up to closure and rehabilitation in the post-mining period. Furthermore, the paper highlights the triple dimension of sustainability (Environmental, Social, Economic) and the integration of ESG principles as a prerequisite for reducing the environmental and social impact of mining, enhancing transparency and accountability of the sector, ensuring social acceptance and creating long-term value for the environment, the social ecosystem and the mining company itself. Finally, the paper is reinforced by a case study of the Boliden company, specifically the zinc, copper and silver mine and processing facilities at Garpenberg in Sweden. Through interviews with the people in charge, on the basis of a questionnaire prepared specifically for Boliden, as well as through a tour of the facilities, practical applications and examples of sustainable management that can serve as a model for the transformation of the industry are presented.