Η αξιοποίηση της τεχνολογίας blockchain για την ενίσχυση της βιωσιμότητας των μουσείων στην Ελλάδα

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία διερευνά τη δυνατότητα αξιοποίησης της τεχνολογίας blockchain για την ενίσχυση της βιωσιμότητας των μουσείων στην Ελλάδα. Μέσα από βιβλιογραφική επισκόπηση και ανάλυση διεθνών πρακτικών, αναδεικνύεται η συμβολή του blockchain στη διαφάνεια, στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης με το κοινό και στη δημιουργία νέων πηγών εσόδων, ενώ παράλληλα εξετάζονται οι περιορισμοί και οι προϋποθέσεις υιοθέτησής του. Η έρευνα συνδυάζει θεωρίες πολιτιστικής οικονομίας (Throsby, Baumol, Samuelson) με παραδείγματα εφαρμογών από το εξωτερικό και τις ελληνικές πρωτοβουλίες, οι οποίες παραμένουν περιορισμένες και κατακερματισμένες. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη μελέτη περίπτωσης της πλατφόρμας ComeTogether, που αποτελεί ώριμο εγχώριο παράδειγμα καινοτομίας, προσφέροντας χρήσιμα διδάγματα για την προσαρμογή της τεχνολογίας στον πολιτιστικό τομέα. Τα ευρήματα καταδεικνύουν ότι το blockchain δεν συνιστά αυτόνομη λύση στα διαρθρωτικά προβλήματα του πολιτιστικού συστήματος. Μπορεί, όμως, υπό προϋποθέσεις όπως θεσμική υποστήριξη, επενδυτικά κίνητρα και ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων, να λειτουργήσει ως καταλύτης βιωσιμότητας και καινοτομίας για τα ελληνικά μουσεία. Η εργασία ολοκληρώνεται με προτάσεις πολιτικής και πρακτικής εφαρμογής, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για εθνική στρατηγική ψηφιακού πολιτισμού και ενίσχυση συνεργασιών δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.This thesis explores the potential of blockchain technology to enhance the sustainability of museums in Greece. Through a literature review and the analysis of international practices, the study highlights blockchain’s contribution to transparency, public trust, and the creation of new revenue streams, while also examining the limitations and prerequisites for its adoption. The research combines theories of cultural economics (Throsby, Baumol, Samuelson) with international application cases and Greek initiatives, which remain limited and fragmented. Particular emphasis is placed on the case study of the ComeTogether platform, which stands out as a mature domestic example of innovation, offering valuable insights for the adaptation of blockchain within the cultural sector. The findings indicate that blockchain is not an autonomous solution to the structural challenges of the cultural system. However, under conditions such as institutional support, investment incentives, and the development of digital skills, it can act as a catalyst for sustainability and innovation in Greek museums. The thesis concludes with policy and practical recommendations, underlining the need for a national digital culture strategy and the strengthening of public–private partnerships.