Λογιστική αναμόρφωση δημοσίου τομέα - διερεύνηση της διαχείρισης αποτελεσμάτων στους Καλλικρατικούς δήμους

Abstract

Η διατριβή αυτή εξετάζει κατά πόσον οι Ελληνικοί δήμοι προβαίνουν σε πρακτικές διαχείρισης των αποτελεσμάτων τους, μέσω της χειραγώγησης των λογιστικών αποτελεσμάτων της δουλευμένης λογιστικής και ακόμη αν εμφανίζουν την τάση να αναφέρουν πλεονάσματα/ελλείμματα κοντά στο μηδέν. Το θεωρητικό πλαίσιο της διατριβής βασίζεται στην Θεωρία της Πολιτικής Επιλογής. Προκειμένου να γίνουν κατανοητοί οι λόγοι που ευνοούν την εμφάνιση πρακτικών διαχείρισης των αποτελεσμάτων, εξετάζονται κάποιοι χρηματοοικονομικοί δείκτες βιωσιμότητας αλλά και συγκριμένοι πολιτικοί παράγοντες. Για να ελεγχθούν οι υποθέσεις που τέθηκαν, χρησιμοποιήθηκαν οι ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις των Καλλικρατικών δήμων για τα έτη 2011-2015. Το τελικό δείγμα είναι ένα μη ισορροπημένο δείγμα, που περιλαμβάνει 1122 ετήσιες παρατηρήσεις. Η εκτίμηση των δεδουλευμένων που μπορούν να χειραγωγηθούν βασίζεται στην μεθοδολογία της Jones (1991). Κατόπιν, χρησιμοποιείται ένα μοντέλο γραμμικής παλινδρόμησης προκειμένου να ελεγχθεί εάν οι δείκτες χρηματοοικονομικής βιωσιμότητας επηρεάζουν το μέγεθος της διαχείρισης. Για να εντοπιστεί αν υπάρχει η τάση να αναφέρονται αποτελέσματα κοντά στο μηδέν, χρησιμοποιείται η μεθοδολογία της εκτίμησης πυκνότητας πυρήνα με αναδειγματοληψία. Στη συνέχεια, εφαρμόζεται ένα μοντέλο λογιστικής παλινδρόμησης ώστε να διαπιστωθεί αν συγκεκριμένοι πολιτικοί παράγοντες (όπως η επανεκλογή δημάρχου και η αντιπολιτευτική ισχύς) ασκούν επίδραση στα αναφερόμενα αποτελέσματα. Τα συμπεράσματα που προκύπτουν είναι ότι παρατηρούνται συμπεριφορές διαχείρισης των αποτελεσμάτων, διαμέσου της χειραγώγησης λογαριασμών της δεδουλευμένης λογιστικής ώστε να εμφανίζονται πλεονάσματα/ελλείμματα κοντά στο μηδέν. Επιπροσθέτως, υπάρχουν ενδείξεις ότι η χρηματοοικονομική βιωσιμότητα των δήμων επιδρά σημαντικά στην έκταση της διαχείρισης των αποτελεσμάτων. Τέλος, τα αποτελέσματα υποστηρίζουν ότι η επανεκλογή των δημάρχων αλλά και η αδύναμη αντιπολιτευτική ισχύς στα δημοτικά συμβούλια συμβάλλει στην αναφορά πλεονασμάτων/ελλειμμάτων κοντά στο μηδέν. Προς έλεγχο της αξιοπιστίας των αποτελεσμάτων αυτών διεξήχθη και ανάλυση ευαισθησίας επιβεβαιώνοντας τα αρχικά αποτελέσματα. Η συμβολή της έρευνας αυτής είναι διττή. Αφενός τεκμηριώνεται ότι παράγοντες χρηματοοικονομικής βιωσιμότητας σχετίζονται με το μέγεθος της διαχείρισης των αποτελεσμάτων και αφετέρου προκύπτει πως συγκεκριμένοι πολιτικοί παράγοντες συμβάλουν στην εμφάνιση τέτοιων πρακτικών.

This thesis investigates whether Greek municipalities engage in earnings management techniques through the manipulation of accruals and whether they have the tendency to report deficits/surpluses close to zero. For the understanding of this behavior, there is an evaluation of indications of financial sustainability and also an examination of certain political factors. The theoretical framework of the thesis builds on public choice theory. In order to test the hypotheses, the annual financial statements of Greek municipalities for the period 2011-2015 are used. The final sample corresponds to an unbalanced panel data that includes 1,122 yearly observations. The estimation of discretionary accruals is based on Jones' model (1991). Then, a regression model is used to analyze whether financial sustainability indications affect the extent of earnings management. For the verification of reporting earnings close to zero, the bootstrap kernel density estimation is used. A logit model is used to document if certain political factors (such as the re-election of the mayors and the strength of the opposition) exert an effect over the reporting of surpluses/deficits close to zero. The findings of this thesis provide evidence that Greek municipalities incline towards earnings management practices by manipulating accruals so as to report financial results around zero. Moreover, there is evidence that financial sustainability indicators play a significant role to the extent of earnings management. Finally, it is revealed that the re-election of the mayors and the weak opposition in the municipal council affect the reporting of earnings close to zero. To test the robustness of the findings a sensitivity analysis was conducted which confirms the primary results. The contribution of this research is twofold. Firstly, it documents that financial sustainability conditions relate to the extent of earnings management and secondly that political factors affect the report of earnings around zero.