Οργάνωση συλλογικού ευρετηρίου θεμάτων για ένα σύνολο αρχείων σχετικών με τη Δεκαετία του 1940

Abstract

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η οργάνωση ενός συλλογικού ευρετηρίου θεμάτων για ένα σύνολο αρχείων σχετικών με τη Δεκαετία του 1940.Για την επίτευξη του σκοπού αυτού χρησιμοποιήθηκαν τέσσερα αρχεία: της Ακαδημίας Αθηνών, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας και της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού. Από τα μεταδεδομένα αυτών των αρχείων αντλήθηκαν οι αναγκαίες πληροφορίες για τον προσδιορισμό, τη διαχείριση, τον εντοπισμό και την κατανόηση του αρχειακού υλικού, του πλαισίου παραγωγής του και του αρχειακού συστήματος που το παρήγαγε.Από τα ίδια αρχεία συγκεντρώθηκαν τα θέματα, δηλαδή έννοιες οι οποίες παρουσιάζονται με τη μορφή λέξεων ή φράσεων. Στην συνέχεια δημιουργήθηκαν κατηγορίες και υποκατηγορίες στις οποίες εντάχθηκαν όσα περισσότερα θέματα γίνεται με σκοπό να δομηθεί ένα ιεραρχικό ευρετήριο μέσω της πρακτικής από το γενικό στο ειδικό. Χρησιμοποιήθηκε συγκεκριμένα το μοντέλο SKOS για να κωδικοποιήσει το ιεραρχικό ευρετήριο καθιστώντας το αξιοποιήσιμο σε διαδικτυακές εφαρμογές.Τέλος, πραγματοποιήθηκε μια δοκιμαστική εφαρμογή στο Protégé φορτώνοντας ένα μέρος του ευρετηρίου καθώς και ένα δείγμα από τις αρχειακές εγγραφές το οποίο θα επιτρέψει να δοκιμαστεί εύκολα σε μικρή κλίμακα η αποτελεσματικότητα του ευρετηρίου. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον διατυπώθηκαν ερωτήσεις σε γλώσσα SPARQL των οποίων οι απαντήσεις περιέχουν στοιχεία και από τα τέσσερα αρχεία.

The aim of this thesis is to organize a collective subject index for a set of archives referring to the decade of the 1940s.Four archives were used to this end originating from the Academy of Athens, the National and Kapodistrian University of Athens, the Archives of Contemporary Social History and the Directorate of Army History. The necessary information for the identification, management, location and understanding of the archival material, its production framework and the archival system that produced it was extracted from the metadata of the aforementioned archives. Using the same sources, subjects were collected, i.e. concepts which are presented in the form of words or phrases. Subsequently, categories and subcategories were created in which as many topics as possible were included in order to build up a hierarchical index by using the principle “from general to specific”. In particular, the SKOS model was adopted to encode the hierarchical index making it usable in web applications. Finally, a trial was performed on Protégé by loading a segment of the index as well as a sample of the archival records which allowed the effectiveness of the index to be easily tested on a small scale. In this environment SPARQL queries were formulated that returned answers containing elements from all four archives.