Οι τιμές του πετρελαίου και των πολύτιμων μετάλλων ως προγνωστικός δείκτης των αποδόσεων των μετοχών: στοιχεία από τις χώρες που ανήκουν στη G20

Abstract

Η πρόβλεψη των αποδόσεων των χρηματιστηριακών δεικτών αποτελεί διαχρονικά ένα από τα σημαντικότερα πεδία έρευνας στη χρηματοοικονομική ανάλυση. Το πετρέλαιο, με τη θεμελιώδη σημασία του για τη βιομηχανική παραγωγή και τις μεταφορές, καθώς και τα πολύτιμα μέταλλα, τα οποία λειτουργούν ως επενδυτικά καταφύγια σε περιόδους αβεβαιότητας, συνδέονται στενά με τις διακυμάνσεις των χρηματιστηριακών δεικτών. Η διερεύνηση της σχέσης αυτών των παραγόντων με τις αποδόσεις των χρηματιστηριακών αγορών μπορεί να αποκαλύψει πολύτιμα εργαλεία πρόβλεψης, συμβάλλοντας στη βελτίωση της διαχείρισης κινδύνου και στη λήψη στρατηγικών επενδυτικών αποφάσεων.Στη μελέτη αυτή, εξετάζεται η σύνδεση των τιμών πετρελαίου και πολύτιμων μετάλλων με τις χρηματιστηριακές αποδόσεις στις χώρες της G20, αναλύοντας τις περιόδους 1987-2008 και 2008-2024. Λαμβάνοντας υπόψη την εκτενή βιβλιογραφία σχετικά με την προβλεψιμότητα των αποδόσεων των χρηματιστηριακών δεικτών, υιοθετούμε κυρίως το εμπειρικό πλαίσιο των Driesprong, Jacobsen και Maat (2008), προκειμένου να εξετάσουμε εάν τα ευρήματά τους εξακολουθούν να ισχύουν στις σύγχρονες οικονομικές συνθήκες.Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι κατά την πρώτη περίοδο, οι υψηλές τιμές πετρελαίου είχαν αρνητική επίδραση στις χρηματιστηριακές αποδόσεις των ανεπτυγμένων οικονομιών, λόγω αυξημένου κόστους παραγωγής και πληθωριστικών πιέσεων. Αντίθετα, στη δεύτερη περίοδο, η στροφή προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η μείωση της εξάρτησης από το πετρέλαιο μείωσαν την αρνητική αυτή σχέση, ενώ παρατηρήθηκαν θετικές συσχετίσεις σε πετρελαιοπαραγωγές χώρες, όπως η Σαουδική Αραβία.Για τις αγορές πολύτιμων μετάλλων, η πρώτη περίοδος χαρακτηρίστηκε από αρνητική συσχέτιση λόγω εξάρτησης από εισαγωγές και των αυξημένων τιμών. Ωστόσο, μετά το 2008, οι κρίσεις και η οικονομική αβεβαιότητα αύξησαν τη ζήτηση για μέταλλα ως επενδυτικά καταφύγια, ενισχύοντας τη θετική συσχέτιση με τις χρηματιστηριακές αποδόσεις. Μέταλλα όπως ο χαλκός και ο ψευδάργυρος απέκτησαν αυξανόμενη σημασία σε αναδυόμενες αγορές και βιομηχανικές οικονομίες.Η μελέτη αναδεικνύει πώς η διαφοροποίηση των ενεργειακών πολιτικών, οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι γεωπολιτικές αλλαγές επαναπροσδιόρισαν τη δυναμική μεταξύ τιμών εμπορευμάτων και χρηματιστηρίων. Οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες αύξησαν την εξάρτησή τους από το πετρέλαιο, ενώ τα πολύτιμα μέταλλα ενίσχυσαν τη θέση τους ως δείκτες οικονομικής σταθερότητας και διαφοροποίησης.

The prediction of stock market index returns has historically been one of the most significant areas of research in financial analysis. Oil, due to its fundamental importance for industrial production and transportation, and precious metals, which serve as safe-haven investments during periods of uncertainty, are closely linked to stock market fluctuations. Investigating the relationship between these factors and stock market returns can reveal valuable forecasting tools, contributing to improved risk management and strategic investment decision-making. This study examines the connection between oil and precious metal prices and stock market returns in G20, analyzing the periods 1987–2008 and 2008–2024. Considering the extensive literature on the predictability of stock market returns, we primarily adopt the empirical framework of Driesprong, Jacobsen, and Maat (2008) to assess whether their findings remain valid under contemporary economic conditions. Our findings indicate that during the first period, high oil prices had a negative impact on stock market returns in developed economies due to increased production costs and inflationary pressures. In contrast, during the second period, the shift toward renewable energy sources and reduced dependence on oil weakened this negative relationship, while positive correlations were observed in oil-producing countries such as Saudi Arabia. Regarding precious metal markets, the first period was characterized by a negative correlation due to import dependence and rising prices. However, after 2008, financial crises and economic uncertainty increased demand for metals as safe-haven investments, strengthening their positive correlation with stock market returns. Metals such as copper and zinc gained increasing significance in emerging markets and industrial economies. This study highlights how the diversification of energy policies, technological advancements, and geopolitical changes have reshaped the dynamics between commodity prices and stock markets. Oil-producing countries have intensified their reliance on oil, while precious metals have strengthened their role as indicators of economic stability and diversification.