The deficiencies of the EU external policy making and how they can be taken advantage of by third parties

Abstract

This Dissertation examines the evolution of the European Union’s external policy-making, with a particular focus on the reforms introduced by the Lisbon Treaty and their implications for the EU’s global role. It traces the persistent challenges of fragmentation, leadership paradoxes, and institutional overlaps that have limited the Union’s ability to act coherently in international affairs. While the Lisbon Treaty strengthened the EU’s diplomatic machinery through the creation of the EEAS and the consolidation of external representation, structural deficiencies remain evident, especially during crises. The case study of the 2016 EU-Turkey migration negotiations demonstrates how internal divisions can be leveraged by third parties, exposing the EU’s vulnerabilities. For the development of this thesis, the information was drawn from scientific publications, EU legislature, and official statements. The analysis is steered towards answering the questions of, if and how it is possible for third parties to use the Union’s systemic deficiencies in external affairs to their advantage, as well as what that means for the EU in times of crises. The conclusion that was drawn from the analysis indicates that the EU’s effectiveness as a global actor ultimately depends less on institutional design and more on the political will of its member states to prioritize collective action over narrow national interests. As gaping holes between national interests of member states arise in times of crises, this is what ultimately hinders the Union’s ability to provide satisfactory solutions that highlight its core values, becoming vulnerable to external pressures.Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει την εξέλιξη της παραγωγής εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με ιδιαίτερη έμφαση στις μεταρρυθμίσεις που εισήγαγε η Συνθήκη της Λισαβόνας και τις επιπτώσεις τους στον παγκόσμιο ρόλο της ΕΕ. Αναδεικνύει τις προκλήσεις που έχουν περιορίσει την ικανότητα της Ένωσης να ενεργεί με συνοχή στις διεθνείς σχέσεις. Παρά το γεγονός ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας ενίσχυσε τον διπλωματικό μηχανισμό της ΕΕ μέσω της δημιουργίας της ΕΥΕΔ και της ενοποίησης της εξωτερικής εκπροσώπησης, οι δομικές αδυναμίες παραμένουν, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων. Η μελέτη περίπτωσης των διαπραγματεύσεων ΕΕ-Τουρκίας για τη μετανάστευση 2015-2016 δείχνει πώς οι εσωτερικές διαφορές μπορούν να αξιοποιηθούν από τρίτους δρώντες, αναδεικνύοντας τα αδύνατα σημεία της Ευρωπαϊκής δομής. Για την συγγραφή της εργασίας χρησιμοποιήθηκαν ως πηγές επιστημονικές δημοσιεύσεις, η ευρωπαϊκή νομοθεσία καθώς και επίσημες δηλώσεις. Η ανάλυση κατευθύνεται στην απάντηση των ερωτημάτων εάν και πώς είναι δυνατόν τρίτα μέρη να εκμεταλλευτούν τις συστημικές αδυναμίες της Ένωσης στις εξωτερικές της σχέσεις προς όφελός τους, καθώς και τι σημαίνει αυτό για την ΕΕ σε περιόδους κρίσεων. Το συμπέρασμα που προκύπτει από την ανάλυση είναι ότι η αποτελεσματικότητα της ΕΕ ως παγκόσμιου δρώντα εξαρτάται λιγότερο από τον θεσμικό σχεδιασμό και περισσότερο από την πολιτική βούληση των κρατών-μελών να δώσουν προτεραιότητα στη συλλογική δράση έναντι των στενών εθνικών τους συμφερόντων. Η εμφάνιση διαφορών μεταξύ των εθνικών συμφερόντων των κρατών-μελών σε περιόδους κρίσεων, φέρεται να εμποδίζει την Ένωση να εφαρμόσει ικανοποιητική πολιτική που να αναδεικνύει τις θεμελιώδεις αξίες της, καθιστώντας την ευάλωτη σε εξωτερικές πιέσεις.