Μεταπτυχιακές Εργασίες

Μόνιμο URI για αυτήν τη συλλογήhttps://pyxida.aueb.gr/handle/123456789/71

Περιήγηση

Τώρα δείχνει 1 - 20 από 1423

Ενεργειακή πολιτική της ΕΕ και της Ελλάδας
(2025-09-30) Κουστιμπή, Ελένη; Koustimpi, Eleni; Πλιάκος, Αστέριος; Καρύδης, Γεώργιος; Βογιατζής, Παντελής
Η μελέτη αυτή εξετάζει την εξέλιξη και τις τρέχουσες προκλήσεις της ενεργειακής πολιτικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα, με ιδιαίτερη έμφαση στα θεσμικά, πολιτικά και στρατηγικά πλαίσια που διαμορφώνουν τη λήψη αποφάσεων. Ξεκινώντας από τους πυλώνες της ενεργειακής ασφάλειας, της ενεργειακής απόδοσης και της απανθρακοποίησης, εξετάζει τον αντίκτυπο σημαντικών ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών, όπως το πακέτο «Fit for 55» και η στρατηγική REPowerEU, ενώ παράλληλα αξιολογεί τον τρόπο με τον οποίο η ενεργειακή κρίση του 2021-2023 αναδιαμόρφωσε τις πολιτικές προτεραιότητες. Η ανάλυση προχωρά με τη χαρτογράφηση των πέντε διαστάσεων της Ενεργειακής Ένωσης στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ενέργειας και Κλίματος (NECP) της Ελλάδας, επισημαίνοντας τόσο τα επιτεύγματα όσο και τα επίμονα κενά. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις καινοτόμες τεχνολογίες και τις αναδυόμενες πηγές ενέργειας, καθώς και στην ευθυγράμμιση των εθνικών πολιτικών με ευρύτερες ευρωπαϊκές νομοθετικές πρωτοβουλίες. Οι περιπτωσιολογικές μελέτες παρέχουν συγκεκριμένα παραδείγματα για τον τρόπο με τον οποίο αυτές οι δυναμικές εκτυλίσσονται στην πράξη, προσφέροντας πληροφορίες για τις επιτυχίες, τα εμπόδια και τα διδάγματα που αντλήθηκαν. Η μελέτη ολοκληρώνεται με τη σύνθεση των ευρημάτων σε όλα τα κεφάλαια, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για συνεκτικές στρατηγικές, ισχυρή διακυβέρνηση και συνεχή έρευνα για την επίτευξη μακροπρόθεσμης ενεργειακής ασφάλειας, βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας ενόψει των γεωπολιτικών και των περιβαλλοντικών προκλήσεων.
Η κλιματική αλλαγή ως παράγοντας αναδιαμόρφωσης της μακροοικονομικής πολιτικής
(2025-10-01) Λάλλος, Ευάγγελος; Καμμάς, Παντελής; Οικονομίδης, Γεώργιος
Η παρούσα μελέτη διερευνά την διαμόρφωση της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής, υπό το πρίσμα των συνεπειών του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, εξετάζοντας τις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος, σε τομείς της οικονομίας, όπως είναι η ανάπτυξη και η παραγωγικότητα, η εργασία, η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και η επίδραση στις αγορές και στον πληθωρισμό. Εστιάζει και αναλύει τα οικονομικά, ρυθμιστικά και πολιτικά εργαλεία στρατηγικής, τα οποία αναδιαμορφώνουν το μακροοικονομικό περιβάλλον. Στην μελέτη δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη δημοσιονομική πολιτική των κρατών και στη νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών, για την εφαρμογή των κλιματικών στόχων, τόσο για τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος, όσο και για την ομαλή και κοινωνικά δίκαιη «πράσινη μετάβαση». Παράλληλα, στο συγκεκριμένο δοκίμιο γίνεται αναφορά στις διεθνείς συμφωνίες για το περιβάλλον, αλλά και στις μακροοικονομικές τους προεκτάσεις. Τέλος, γίνεται εκτενής αναφορά στους κινδύνους που παρουσιάζονται από την προσπάθεια υλοποίησης της «πράσινης μετάβασης». Συμπερασματικά, στη συγκεκριμένη μελέτη γίνεται προσπάθεια να αποτυπωθούν οι προσπάθειες των κρατών και των διεθνών οργανισμών, να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν κλιματικά μέτρα και πολιτικές, για την ομαλότερη μετάβαση σε μία βιώσιμη οικονομία, με βασικό γνώμονα και την προστασία του περιβάλλοντος.
NGEU: a groundbreaking fiscal instrument and its impact on GDP
(2025-10-01) Koutsonikou, Maria; Κουτσονίκου, Μαρία; Kammas, Pantelis; Oikonomides, George; Katsimi, Margarita
The COVID-19 pandemic exposed the structural limitations of the European Union’s economic framework and intensified the call for deeper fiscal integration. In response, the EU launched the Next Generation EU (NGEU), a historic €750 billion recovery initiative designed to foster economic recovery and long-term resilience. This thesis analyzes the design, rationale, and implementation of NGEU, emphasizing its innovative features, such as the issuance of common EU debt and performance-based disbursement linked to National Recovery and Resilience Plans (NRRPs). The study examines both the macroeconomic impact of NGEU on the EU’s GDP and the challenges related to fund absorption, institutional capacity, and legal legitimacy. Through simulation models (EAGLE and ECB-MC) and fiscal shock analysis, the findings suggest that NGEU has the potential to generate positive and lasting effects on GDP, especially in high-recipient countries like Italy and Spain. However, the effectiveness of the instrument depends heavily on timely implementation, productive investments, and coordinated governance. While NGEU represents a landmark in EU fiscal policy, its temporary nature raises critical questions about its role as a blueprint for future permanent fiscal instruments.
The deficiencies of the EU external policy making and how they can be taken advantage of by third parties
(2025-09-25) Chontos, Dionysios; Χόντος, Διονύσιος; Κonstantinou, Panagiotis; Blavoukos, Spyridon; Pechlivanos, Lambros
This Dissertation examines the evolution of the European Union’s external policy-making, with a particular focus on the reforms introduced by the Lisbon Treaty and their implications for the EU’s global role. It traces the persistent challenges of fragmentation, leadership paradoxes, and institutional overlaps that have limited the Union’s ability to act coherently in international affairs. While the Lisbon Treaty strengthened the EU’s diplomatic machinery through the creation of the EEAS and the consolidation of external representation, structural deficiencies remain evident, especially during crises. The case study of the 2016 EU-Turkey migration negotiations demonstrates how internal divisions can be leveraged by third parties, exposing the EU’s vulnerabilities. For the development of this thesis, the information was drawn from scientific publications, EU legislature, and official statements. The analysis is steered towards answering the questions of, if and how it is possible for third parties to use the Union’s systemic deficiencies in external affairs to their advantage, as well as what that means for the EU in times of crises. The conclusion that was drawn from the analysis indicates that the EU’s effectiveness as a global actor ultimately depends less on institutional design and more on the political will of its member states to prioritize collective action over narrow national interests. As gaping holes between national interests of member states arise in times of crises, this is what ultimately hinders the Union’s ability to provide satisfactory solutions that highlight its core values, becoming vulnerable to external pressures.
The ECB’s monetary policy toolkit: conventional and unconventional measures for economic stabilization and long-term resilience
(2025-07-29) Kollia, Katerina; Κόλλια, Αικατερίνη; Kammas, Pantelis; Topaloglou, Nikolaos; Economidis, George
The European Central Bank's monetary policy plays a pivotal role in safeguarding price stability and promoting economic resilience within the euro area. Its standard operational framework forms the foundation for steering short-term interest rates and managing liquidity. By doing so, the ECB signals its monetary policy stance and supports monetary policy objectives. Since 2008, however, the Eurosystem has suffered from successive crises. The Global Financial crisis, the Sovereign debt crisis and the prolonged period of low inflation provoked major financial and economic challenges, which revealed that the existing toolkit had critical weaknesses and did not respond effectively to systemic risks. Against this background, it was profound that more flexible and targeted monetary policy instruments had to be developed. As a result, a range of unconventional tools were introduced by the ECB, which complemented its regular operating framework. These aimed to address several issues including lack of liquidity, dysfunctional money markets, financial fragmentation as well as deflationary pressures. All these measures succeeded in stabilizing the economy, while also generating measurable macroeconomic effects. The purpose of the thesis is to analyze (a) the ECB’s monetary policy toolkit, including both conventional and unconventional measures and (b) its contribution and importance to the economy’s stabilization as well as its medium- to long-term prospects. The effectiveness of the non-standard measures is assessed up to the end of 2019, therefore, the pandemic period is not covered by this paper.
Η αξιοποίηση της τεχνολογίας blockchain για την ενίσχυση της βιωσιμότητας των μουσείων στην Ελλάδα
(2025-09-12) Ρασάνη, Χρυσάνθη-Ελένη; Χατζηπαναγιώτου, Παναγιώτης; Μήλλιου, Χρυσοβαλάντου; Παστελάκος, Ευάγγελος
Η παρούσα διπλωματική εργασία διερευνά τη δυνατότητα αξιοποίησης της τεχνολογίας blockchain για την ενίσχυση της βιωσιμότητας των μουσείων στην Ελλάδα. Μέσα από βιβλιογραφική επισκόπηση και ανάλυση διεθνών πρακτικών, αναδεικνύεται η συμβολή του blockchain στη διαφάνεια, στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης με το κοινό και στη δημιουργία νέων πηγών εσόδων, ενώ παράλληλα εξετάζονται οι περιορισμοί και οι προϋποθέσεις υιοθέτησής του. Η έρευνα συνδυάζει θεωρίες πολιτιστικής οικονομίας (Throsby, Baumol, Samuelson) με παραδείγματα εφαρμογών από το εξωτερικό και τις ελληνικές πρωτοβουλίες, οι οποίες παραμένουν περιορισμένες και κατακερματισμένες. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη μελέτη περίπτωσης της πλατφόρμας ComeTogether, που αποτελεί ώριμο εγχώριο παράδειγμα καινοτομίας, προσφέροντας χρήσιμα διδάγματα για την προσαρμογή της τεχνολογίας στον πολιτιστικό τομέα. Τα ευρήματα καταδεικνύουν ότι το blockchain δεν συνιστά αυτόνομη λύση στα διαρθρωτικά προβλήματα του πολιτιστικού συστήματος. Μπορεί, όμως, υπό προϋποθέσεις όπως θεσμική υποστήριξη, επενδυτικά κίνητρα και ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων, να λειτουργήσει ως καταλύτης βιωσιμότητας και καινοτομίας για τα ελληνικά μουσεία. Η εργασία ολοκληρώνεται με προτάσεις πολιτικής και πρακτικής εφαρμογής, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για εθνική στρατηγική ψηφιακού πολιτισμού και ενίσχυση συνεργασιών δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Μακροοικονομικοί δείκτες και χρηματιστηριακές αποδόσεις: επέδρασε η πανδημία COVID-19 στη μεταξύ τους σχέση; Ενδείξεις από χώρες της Ευρώπης
(2025-09-30) Αβεντζόγλου, Μάριος; Πεχλιβάνος, Λάμπρος; Οικονομίδης, Γεώργιος; Ντέμος, Αντώνιος
Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία εξετάζει τη σχέση ανάμεσα στους μακροοικονομικούς δείκτες και στις χρηματιστηριακές αποδόσεις, αναδεικνύοντας τη σύνδεση της πραγματικής οικονομίας με το χρηματιστήριο. Επιπλέον, διερευνάται η επίδραση της πανδημίας COVID-19 στη μεταξύ τους σχέση. Το δείγμα αποτελείται από μηνιαίες παρατηρήσεις για την Ελλάδα και τη Γερμανία κατά την περίοδο 2002–2023. Εφαρμόστηκαν οι έλεγχοι συνολοκλήρωσης Johansen και Engle-Granger, ενώ στη συνέχεια εκτιμήθηκε το Υπόδειγμα Διόρθωσης Σφαλμάτων (ECM) και η εξίσωση συνολοκλήρωσης, ώστε να εντοπιστούν βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες σχέσεις. Εξετάστηκαν δείκτες από την αγορά χρήματος (επιτόκια, προσφορά χρήματος Μ1), την αγορά εμπορευμάτων (πληθωρισμός, βιομηχανική παραγωγή, τιμές πετρελαίου και χρυσού) και την αγορά εργασίας (ανεργία). Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι στην Ελλάδα υφίσταται συνολοκλήρωση, γεγονός που αποκαλύπτει μακροχρόνια σχέση ανάμεσα στους δείκτες και στις χρηματιστηριακές αποδόσεις, με σημαντική επίδραση των περισσότερων μεταβλητών. Οι σχέσεις αυτές παρέμειναν σε γενικές γραμμές σταθερές και κατά την περίοδο της πανδημίας. Αντίθετα, στη Γερμανία δεν βρέθηκε συνολοκλήρωση· οι χρηματιστηριακές αποδόσεις εμφανίζουν μόνο βραχυχρόνια δυναμική, επηρεαζόμενες αποκλειστικά από τις ίδιες και όχι από τους μακροοικονομικούς δείκτες. Η εικόνα αυτή επίσης δεν μεταβλήθηκε με το ξέσπασμα του COVID-19.
The persistence of an energy shock in the energy markets
(2025-09-26) Thanos, Michail; Θάνος, Μιχαήλ; Economides, George; Roumanias, Konstantinos; Konstantinou, Panagiotis
Αυτή η μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία εξετάζει μια όψη της αγοράς ενέργειας με αυξημένη προβολή τη τελευταία δεκαετία, πως η ζήτηση και οι τιμές ενέργειας σχετίζονται μεταξύ τους, ως στοιχεία της αγοράς ενέργειας. Στο πρώτο κεφάλαιο εξετάζουμε συγκεκριμένες περιπτώσεις ενεργειακών αγορών του εξωτερικού και παρατηρούμε τη σχέση που συνδέει τιμες ενέργειας και κατανάλωση σε κάποιους από τους πιο κρίσιμους καταναλωτές του κόσμου. Στο επόμενο κεφάλαιο εξετάζουμε βασικά στοιχεία ανάλυσης χρονοσειρών, από διανυσματικά αυτοπαλινδρομικά (VAR) μοντέλα εώς δομημένα VAR (SVAR) μοντέλα. Θα συνεχίσουμε με την εφαρμογή ενός VAR και ενός SVAR για ελεγξουμε την επιμονή των συνεπείων ενεργειακών σοκ στην ελληνική χονδρική αγορά ενέργειας, κυριώς για μια περίοδο εώς ένα χρόνο μετά το σοκ. Στο κεφάλαιο 4 συμπεριλαμβάνουμε κάποια βασικά συμπεράσματα από το ερευνητικό στάδιο.
Δημόσιες συμβάσεις στον τομέα των ΑΠΕ στην Ελλάδα: ενσωμάτωση περιβαλλοντικών και ανταγωνιστικών κριτηρίων
(2025-09-30) Φασούλα, Μαρία; Αναγνωσταράς, Γεώργιος; Βογιατζής, Παντελής; Καρύδης, Γεώργιος
Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει το πώς η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών και ανταγωνιστικών κριτηρίων στις δημόσιες συμβάσεις έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) δύναται να προωθήσει τη βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς παράλληλα να διακυβεύεται ο υγιής ανταγωνισμός. Αναλύεται το ενωσιακό και εθνικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων, της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και του δικαίου ανταγωνισμού, ιδίως σε έργα ΑΠΕ, εξετάζεται η αλληλεπίδρασή τους με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων και αναλύεται σχετική νομολογία. Η εργασία εστιάζει τόσο στις ευκαιρίες που προσφέρουν τα «πράσινα» κριτήρια για την ενεργειακή μετάβαση, όσο και στις θεσμικές και τεχνικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα εμπλεκόμενα μέρη και οι αναθέτουσες αρχές, με έμφαση στην Ελλάδα. Επισημαίνεται η σημασία εργαλείων, όπως η κοστολόγηση κύκλου ζωής, τα πρότυπα MEAT και οι διαγωνισμοί περί αποθήκευσης ενέργειας. Η παρούσα εργασία καταλήγει σε συμπεράσματα τα οποία καταδεικνύουν ότι οι δημόσιες συμβάσεις μπορούν να λειτουργήσουν ως στρατηγικός μοχλός πράσινης πολιτικής, με την προϋπόθεση ότι διασφαλίζεται η διαφάνεια, η τεχνογνωσία και η κανονιστική σαφήνεια, προβαίνοντας, παράλληλα και σε συγκεκριμένες, εφαρμόσιμες προτάσεις για την ενίσχυση της περιβαλλοντικής και οικονομικής αποδοτικότητας των έργων ΑΠΕ.
Correlation between corporate ESG score and financial performance
(2025-09-01) Peppes, Athanasios; Πέππες, Αθανάσιος; Dellis, Konstantinos; Chatzistamoulou, Nikolaos; Landis, Conrad Felix Michel
Τα κριτήρια Περιβαλλοντικής, Κοινωνικής και Εταιρικής Διακυβέρνησης (ESG) έχουν καταστεί τα τελευταία χρόνια κεντρικό στοιχείο της εταιρικής στρατηγικής και των επενδυτικών αποφάσεων, αντανακλώντας τις αυξανόμενες ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή, την κοινωνική ανισότητα και τη διαφάνεια στη διακυβέρνηση. Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει τη συσχέτιση μεταξύ της επίδοσης ESG και των χρηματοοικονομικών αποτελεσμάτων μέσω συγκριτικής ανάλυσης εταιρειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και εκτός ΕΕ, στο πλαίσιο του αναδυόμενου ρυθμιστικού πλαισίου. Η μελέτη χρησιμοποιεί ένα πάνελ δεδομένων που περιλαμβάνει 11.328 εταιρείες —2.579 με έδρα την ΕΕ και 8.749 εκτός ΕΕ— για την περίοδο Δεκέμβριος 2001 έως Μάιος 2023, συνδυάζοντας μηνιαίες βαθμολογίες ESG και στοιχεία κεφαλαιοποίησης αγοράς. Αναλύονται οι μακροχρόνιες τάσεις ESG, η συμβολή των επιμέρους πυλώνων (Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση) και η σχέση μεταξύ των μεταβολών των βαθμολογιών ESG και της μεταβολής της κεφαλαιοποίησης αγοράς. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η επίδοση ESG βελτιώθηκε παγκοσμίως την τελευταία εικοσαετία, με τις εταιρείες της ΕΕ να υπερέχουν σταθερά έναντι των εκτός ΕΕ, ιδιαίτερα μετά το 2015. Η διαφοροποίηση αυτή είναι πιθανόν να συνδέεται με την εφαρμογή σημαντικών κανονιστικών πρωτοβουλιών, όπως η Οδηγία NFRD, ο Κανονισμός SFDR και η Οδηγία CSRD. Οι μεγαλύτερες εταιρείες, κυρίως στην ΕΕ, πέτυχαν υψηλότερες βαθμολογίες ESG. Σημαντικό εύρημα είναι ότι οι βελτιώσεις στις βαθμολογίες ESG συσχετίστηκαν θετικά, αν και μέτρια, με την πενταετή αύξηση της κεφαλαιοποίησης αγοράς για τις εταιρείες της ΕΕ, ενώ αυτή η σχέση ήταν αδύναμη εκτός ΕΕ. Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν τον καθοριστικό ρόλο των ρυθμιστικών πλαισίων στην ενίσχυση της χρηματοοικονομικής σημασίας της επίδοσης ESG, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι η ESG επίδοση από μόνη της δεν επαρκεί ως αυτόνομος δείκτης δημιουργίας εταιρικής αξίας(market capitalization).
From law to integration: the European Banking Union’s legal foundations, institutions, and case law
(2025-09-29) Toliopoulou, Evangelia; Τολιοπούλου, Ευαγγελία; Pliakos, Asteris; Karydis, Georgios; Anagnostaras, Georgios; Αναγνωσταράς, Γεώργιος
Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 αποκάλυψε πληθώρα αδυναμιών στον τραπεζικό τομέα, με κυριότερη την έλλειψη επαρκούς ρύθμισης και εποπτείας σε παγκόσμιο επίπεδο. Στην Ευρώπη συγκεκριμένα, η κρίση ανέδειξε τα κενά στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση μεταξύ των κρατών-μελών και συνέβαλε στην πτώση του τραπεζικού εθνικισμού. Μάλιστα η ένταση της κρίσης κατέστησε πρόδηλη την ανάγκη θεσμοθέτησης μιας ενιαίας και κεντρικά συντονισμένης στρατηγικής για την εποπτεία και την εξυγίανση των τραπεζών σε ολόκληρη την Ευρωζώνη. Σε αυτό το πλαίσιο, δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ένωση (ΕΤΕ), ως ένα μείζον έργο με στόχους την ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, την προώθηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και τη διατήρηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στον τραπεζικό κλάδο. Η παρούσα διπλωματική εστιάζει στις νομικές βάσεις, στους θεσμούς, στη σχετική νομολογία, καθώς και στο πως όλα αυτά συμβάλλουν στην πρόοδο της ολοκλήρωσης της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης, και, κατ' επέκταση, της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (EU ETS) και η συμβολή του στη μετάβαση σε κλιματική ουδετερότητα: θεσμικό πλαίσιο, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις
(2025-10-02) Γραβάνη, Ευαγγελία; Τσιαούση, Λυδία; Conrad, Landis; Δελλής, Κωνσταντίνος
Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (EU ETS) το οποίο αποτελεί βασικό εργαλείο της κλιματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επίτευξη των στόχων της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Αρχικά παρουσιάζεται η εξέλιξη της ευρωπαϊκής κλιματικής πολιτικής, εστιάζοντας στις πιο θεμελιώδεις θεσμικές πρωτοβουλίες όπως η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, το πακέτο Fit for 55 και ο Ευρωπαϊκός Κλιματικός Νόμος. Ακολούθως, αναλύεται διεξοδικά η ιστορική ανάπτυξη του EU ETS, μέσω των επιμέρους φάσεων εφαρμογής του καθώς και η διασύνδεσή του με το διεθνές πλαίσιο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής όπως το Πρωτόκολλο του Κιότο και η Συμφωνία των Παρισίων. Ιδιαίτερη έμφαση αποδίδεται στις θεσμικές μεταρρυθμίσεις που συντελέστηκαν κατά την διάρκεια εξέλιξης των τεσσάρων φάσεων του συστήματος. Μέσω της παραπάνω ανάλυσης εξετάζονται οι προκλήσεις που αντιμετωπίστηκαν και η λύσεις που υιοθετήθηκαν στο πλαίσιο της εξέλιξης του EU ETS. Η εργασία διερευνά επιπλέον τον αντίκτυπο του συστήματος EU ETS τόσο στην ευρωπαϊκή οικονομία όσο και στην κοινωνία καθώς και τη συμβολή του στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο της επίδρασης του EU ETS, σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και τα χρηματοδοτικά εργαλεία τα οποία στηρίζουν τη δίκαιη μετάβαση (Innovation Fund, Modernisation Fund, Social Climate Fund). Η μεθοδολογία που υιοθετήθηκε στηρίζεται κυρίως σε βιβλιογραφική ανασκόπηση, ανάλυση της ευρωπαϊκής και διεθνούς νομοθεσίας σε συνδυασμό με αξιολόγηση στατιστικών δεδομένων και επίσημων εκθέσεων που σχετίζονται με την εφαρμογή και αποτελεσματικότητα του συστήματος. Τέλος, μέσω της εργασίας διατυπώνονται προτάσεις πολιτικών για τη βελτίωση της λειτουργίας του συστήματος και τη διασφάλιση μιας δίκαιης και βιώσιμης πράσινης μετάβασης.
Η ασυμβατότητα της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας με το ενωσιακό δίκαιο ως ευκαιρία αναμόρφωσης της ενεργειακής συνεργασίας Ε.Ε. και τρίτων χωρών
(2025-09-30) Αρσένης, Δημοσθένης; Αναγνωσταράς, Γεώργιος; Βογιατζής, Παντελής; Πλιάκος, Αστέριος
Θεματικό πυρήνα της παρούσας εργασίας αποτελεί η ανάδειξη όλων των στοιχείων τα οποία παρίστανται αναγκαία προκειμένου η Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο ως αυτή καθεαυτήν φορέας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων σε διεθνές επίπεδο, όσο και ως συνισταμένη πολιτικής έκφρασης των επιμέρους εθνικών στοχεύσεων και ιδιαιτεροτήτων εκάστου των κρατών-μελών της, να διασφαλίζει αποτελεσματικά τα συμφέροντά της στον τομέα της διεθνούς “ενεργειακής συνεργασίας”. Τέτοια συμφέροντα σχετίζονται πρωτίστως, αφενός με τη δημιουργία ελκυστικών οικονομικών και εμπορικών συνθηκών για τους επιχειρηματίες-επενδυτές στον διεθνοποιημένο κλάδο της ενέργειας, στη βάση ασφάλειας δικαίου και υψηλού βαθμού προβλεψιμότητας του ενεργειακού κανονιστικού πλαισίου σε ενωσιακό επίπεδο, αφετέρου με την εξυπηρέτηση των ζωτικής σημασίας περιβαλλοντικών δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η ίδια η Ένωση αλλά και τα κράτη-μέλη της απέναντι στη διεθνή κοινότητα. Προκειμένου ωστόσο να αποφευχθεί μία αδιέξοδη και υπέρμετρα αφηρημένη προσπάθεια απάντησης του παραπάνω ερωτήματος, αξιοποιήθηκε ένα πρίσμα σταθερό και με απολήξεις στη διεθνή διαιτητική πρακτική και ενωσιακή νομολογία, η Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας. Η μελέτη της εν λόγω διεθνούς συνθήκης, προσφέρει στον αναγνώστη την ευκαιρία να αντιληφθεί τις διάφορες από τις κρισιμότερες πτυχές της προβληματικής, όπως η σχέση ενωσιακού και διεθνούς δικαίου, αλλά και η ανάγκη κατοχύρωσης του δικαιώματος των κρατών να επεμβαίνουν κανονιστικά σε τομείς της εθνικής όσο και της ενωσιακής δημόσιας τάξης.
Η συμβολή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ενεργειακή μετάβαση
(0030-09-25) Βελοπούλου, Χρυσούλα; Βογιατζής, Παντελής; Καρύδης, Γεώργιος; Πλιάκος, Αστέριος
Η παρούσα εργασία εξετάζει το θεσμικό, κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό πλαίσιο που διέπει την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην Ελλάδα, με στόχο την ανάδειξη προκλήσεων και την πρόταση πολιτικών και κανονιστικών παρεμβάσεων που θα επιταχύνουν την ενεργειακή μετάβαση (IRENA, 2023; Komninou et al., 2023). Η μεθοδολογία της βασίστηκε σε ποιοτική ανάλυση θεσμικών εγγράφων, νομοθεσίας, στατιστικών δεδομένων και επιστημονικής βιβλιογραφίας, με έμφαση στην ερμηνευτική προσέγγιση των υφιστάμενων ρυθμίσεων και των επιπτώσεών τους στην πράξη (WWF Greece, 2022; European Commission, 2022). Τα βασικά ευρήματα αναδεικνύουν τη θεσμική πολυπλοκότητα, τις καθυστερήσεις στην αδειοδότηση και τη χαμηλή απορροφητικότητα των επενδυτικών εργαλείων ως κύρια εμπόδια στην υλοποίηση έργων ΑΠΕ (ΡΑΕ, 2023; Devves et al., 2025). Παράλληλα, καταγράφεται έλλειμμα κοινωνικής αποδοχής λόγω απουσίας συμμετοχικών διαδικασιών και ενημέρωσης, καθώς και ανάγκη για ενίσχυση της ενεργειακής δημοκρατίας μέσω των ενεργειακών κοινοτήτων (Stigka et al., 2014; Wolsink, 2007). Η εργασία καταλήγει στην πρόταση ενός συνεκτικού πλαισίου βελτιώσεων που περιλαμβάνει: θεσμική σταθερότητα, ενίσχυση της έρευνας και καινοτομίας και συμμετοχική διακυβέρνηση, ως βασικά εργαλεία για την επιτάχυνση της μετάβασης σε ένα δίκαιο και βιώσιμο ενεργειακό μοντέλο (European Commission, 2023; Komninou et al., 2023).
Energy economics in times of crisis
(2025-09-19) Nikolaou, Petros; Νικολάου, Πέτρος; Kammas, Pantelis; Topaloglou, Nikolaos; Economides, George
Η διπλωματική αυτή εξετάζει τη δυναμική της ενεργειακής οικονομίας σε περιόδους κρίσης, με επίκεντρο την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας την περίοδο 2008–2023. Συνδυάζοντας θεωρητική ανάλυση με εμπειρικά δεδομένα, διερευνά τον τρόπο με τον οποίο διαδοχικές κρίσεις —η παγκόσμια χρηματοπιστωτική ύφεση, η πανδημία COVID-19 και η σύρραξη Ρωσίας–Ουκρανίας— αναδιαμόρφωσαν τη σχέση ανάμεσα στις ενεργειακές αγορές, την οικονομική επίδοση και τη δημόσια πολιτική. Με συγκριτική μεθοδολογία και δεδομένα κυρίως από τη Eurostat, η μελέτη αξιολογεί κρίσιμες μεταβλητές, όπως η ενεργειακή ένταση, η εξάρτηση από εισαγωγές, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και η διείσδυση των ΑΠΕ σε επιλεγμένα κράτη-μέλη. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η ΕΕ έχει σημειώσει πρόοδο στην ενεργειακή αποδοτικότητα και στην ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών, αλλά παραμένουν αδυναμίες όπως η αστάθεια της αγοράς, οι δημοσιονομικές πιέσεις από τις επιδοτήσεις και οι άνισες εθνικές πορείες. Η έρευνα εξετάζει επίσης βασικά πολιτικά πλαίσια, όπως ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, αναδεικνύοντας τον ρόλο τους στην εξισορρόπηση της βραχυπρόθεσμης προσιτότητας με τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα. Καταλήγει ότι οι ενεργειακές κρίσεις λειτουργούν ως δοκιμασίες αντοχής για τις αγορές και τη διακυβέρνηση, αποκαλύπτοντας διαρθρωτικές αδυναμίες αλλά και επιταχύνοντας τον μετασχηματισμό. Τονίζει ότι για μια βιώσιμη και δίκαιη ενεργειακή μετάβαση απαιτείται ισορροπία ανάμεσα στην αποανθρακοποίηση και την ενεργειακή δικαιοσύνη, ενώ η ανθεκτικότητα εξαρτάται από την ικανότητα των θεσμών, την αποδοτικότητα και τη διαφοροποίηση.
Η πορεία προς το Άμστερνταμ: πτυχές και εκφάνσεις της διακυβερνητικής διάσκεψης
(2016-11-01) Σόλας, Αθανάσιος; Μπουραντώνης, Δημήτριος; Μπλαβούκος, Σπυρίδων
Παρατηρώντας τη διαχρονική πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), διαπιστώνεται πως αυτή σε καμιά περίπτωση δεν αποτέλεσε εξαρχής το επιτυχές αποτέλεσμα της ad hoc συνεργασίας κάποιων ευρωπαϊκών κρατών. Τουναντίον, αποτελεί τον καρπό της ρεαλιστικής (σε οικονομικούς και πολιτικούς όρους) προσέγγισης, σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον, με στόχο τη συλλογική αντιμετώπιση προβλημάτων και προκλήσεων πάσης φύσεως. Συνεπώς, η διαδρομή από την ίδρυση της ΕΚΑΧ, το 1951, μέχρι την υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ, το 1992, ήταν κοπιώδης, δύσκολη και πλήρης παλινδρομήσεων. Ωστόσο, τα προβλήματα λειτουργίας που προέκυπταν στους κόλπους της ΕΕ, όπως η αδυναμία πολιτικής σύγκλισης μέσω της οικονομικής (όραμα Monnet), οι μεγάλες αποκλίσεις στις ευρωπαϊκές οικονομίες, η αδυναμία λήψης κρίσιμων αποφάσεων λόγω εθνικών συμφερόντων κ.ά. και παράλληλα η αλλαγές του γεωπολιτικού περιβάλλοντος που επέφερε κυρίως η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, επέβαλλαν την άμεση λήψη μέτρων. Η επείγουσα αυτή κατάσταση αποφασίστηκε να αντιμετωπιστεί με την αναθεώρηση του ήδη υφισταμένου πλαισίου λειτουργίας της Ένωσης και όχι με τη σύσταση νέας Συνθήκης. Στο πλαίσιο αυτό, κατά το διάστημα 1995-1997, έλαβαν χώρα συστηματικές διεργασίες, οι οποίες μέσω μεθοδικότητας και συνέπειας, οδήγησαν τα κράτη-μέλη της ΕΕ, στην υπογραφή της Συνθήκης του Άμστερνταμ. Μέσω αυτής επιτεύχθηκαν διορθωτικές αλλαγές σε πολλούς παθογενείς τομείς, ενώ σε άλλους διαπιστώθηκε η αδυναμία συναίνεσης, παραπέμποντάς τους για συζήτηση στο μέλλον. Η μελέτη που ακολουθεί επιχειρεί να αναδείξει πτυχές και εκφάνσεις της Διακυβερνητικής Διάσκεψης (ΔΚΔ) που πραγματοποιήθηκε με στόχο την υλοποίηση της Συνθήκης του Άμστερνταμ. Εξετάζει το γενικότερο γεωπολιτικό πλαίσιο της Ευρώπης και ευρύτερα, ώστε να αιτιολογήσει τις στάσεις και τις αντιλήψεις των ευρωπαϊκών χωρών κατά την ΔΚΔ. Παράλληλα, πραγματοποιεί αναδρομή στην πορεία της ΕΕ, για να προβληθούν τα προβλήματα της λειτουργίας της. Μελετά τις συνθήκες υλοποίησης του όλου εγχειρήματος και πραγματοποιεί αναλυτική παράθεση των αλλαγών που πραγματοποιήθηκαν και εντάχθηκαν στη νέα Συνθήκη. Στο ίδιο πλαίσιο εξετάζεται η στάση που κράτησαν πέντε συγκεκριμένες χώρες ως προς τις μελλούμενες αλλαγές με κριτήριο την εθνική τους φυσιογνωμία. Τέλος, επιχειρείται η άντληση συμπερασμάτων, χρήσιμων από κάθε άποψη στον μελετητή του κοινού ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Ο αντίκτυπος των κρατικών ενισχύσεων και της φορολογικής πολιτικής στον ανταγωνισμό εντός της ενιαίας αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης
(2025-03-31) Σπυρίδη, Κωνσταντίνα; Αναγνωσταράς, Γεώργιος; Καρύδης, Γεώργιος; Πλιάκος, Αστέριος
Στόχος της παρούσας διατριβής είναι να διερευνήσει πώς οι πολιτικές των κρατικών ενισχύσεων και φορολογίας επηρεάζουν των ανταγωνισμό στην ενιαία αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεδομένου του μοναδικού ρυθμιστικού πλαισίου της Ε.Ε. και της έμφασης της στη διατήρηση ίσων όρων ανταγωνισμού μεταξύ των Κρατών Μελών, η παρούσα έρευνα αποσκοπεί στην παροχή μίας ολοκληρωμένης ανάλυσης των οικονομικών επιπτώσεων αυτών των πολιτικών. Η διατριβή θα ερευνήσει τόσο τα θεωρητικά θεμέλια των κρατικών ενισχύσεων και της φορολογικής πολιτικής εντός της Ένωσης, όσο και τις πρακτικές επιπτώσεις τους στον ανταγωνισμό της αγοράς, ιδίως στο πλαίσιο Κρατών Μελών με διαφορετικές οικονομικές συνθήκες.
Δημοσιονομική προσαρμογή και μεταρρυθμίσεις: με ή χωρίς το ΔΝΤ
(2025-04-03) Νίτσας, Φώτιος; Οικονομίδης, Γεώργιος; Καλυβίτης, Σαράντης; Κωνσταντίνου, Παναγιώτης
Η παρούσα εργασία εξετάζει τη συμβολή της διαδικασίας της δημοσιονομικής προσαρμογής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στη σταθεροποίηση της οικονομίας σε περίοδο κρίσης. Παρουσιάζονται οι συνέπειες της δημοσιονομικής λιτότητας στο ΑΕΠ, στην ανεργία και στον πληθωρισμό, καθώς και ο ρόλος της ανταγωνιστικότητας και του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών. Ακόμη, εκτίθενται οι περιπτώσεις χωρών που προσέφυγαν στη βοήθεια του ΔΝΤ ή την απέφυγαν, και αναφέρονται συνοπτικά τα αποτελέσματα των παρεμβάσεών του σε όποιες από αυτές πραγματοποιήθηκαν. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις κριτικές των οικονομολόγων οι οποίοι αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα της αυστηρής λιτότητας και τονίζουν τον κίνδυνο μακροχρόνιας ύφεσης και αύξησης των κοινωνικών ανισοτήτων. Η μελέτη καταλήγει ότι, παρά τις αμφισβητήσεις, η εξωτερική χρηματοδότηση μέσω μνημονίων συνεργασίας με διεθνείς οργανισμούς μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός σταθεροποίησης, αρκεί να πλαισιώνεται από ισχυρούς θεσμούς και ισορροπημένες μεταρρυθμίσεις.
Start-up acquisitions: the impact of start-up acquisitions on the direction of innovation
(2025-02-28) Komodromos, Nikolas; Κωμοδρόμος, Νικόλας; Hatzipanayotou, Panos; Roumanias, Konstantinos; Milliou, Chrysovalantou
Οι εξαγορές νεοφυών επιχειρήσεων έχουν αναδειχθεί σε καθοριστικό χαρακτηριστικό των σύγχρονων ψηφιακών αγορών, επηρεάζοντας τον ανταγωνισμό, τις δομές της αγοράς και την κατεύθυνση της καινοτομίας. Η παρούσα διπλωματική εξετάζει κριτικά τη διττή φύση αυτών των εξαγορών: αφενός ως μοχλούς τεχνολογικής προόδου και αφετέρου ως στρατηγικά εργαλεία των κατεστημένων εταιρειών για την εξουδετέρωση ανερχόμενων ανταγωνιστών. Αν και οι εξαγορές μπορούν να προσφέρουν στις start-ups πρόσβαση σε χρηματοδότηση, τεχνογνωσία και ενσωμάτωση σε καθιερωμένα οικοσυστήματα, ταυτόχρονα δημιουργούν ανησυχίες σχετικά με τη συγκέντρωση της αγοράς και την καταστολή της ανατρεπτικής καινοτομίας μέσω των λεγόμενων «killer acquisitions». Με συνδυασμό οικονομικής θεωρίας, εμπειρικής έρευνας και μελέτης περιπτώσεων, η διατριβή αναλύει πώς οι εξαγορές νεοφυών επιχειρήσεων επηρεάζουν τα κίνητρα για καινοτομία, κυρίως σε ψηφιακές αγορές που χαρακτηρίζονται από ισχυρά δικτυακά φαινόμενα και κυρίαρχες πλατφόρμες. Εξετάζονται τα στρατηγικά κίνητρα πίσω από αυτές τις εξαγορές, ο ρόλος της ρυθμιστικής εποπτείας, καθώς και οι ευρύτερες επιπτώσεις για την πολιτική ανταγωνισμού. Κεντρική μελέτη περίπτωσης αποτελεί η εξαγορά του WhatsApp από τη Meta (πρώην Facebook), η οποία αναδεικνύει τις ρυθμιστικές και ανταγωνιστικές προκλήσεις που δημιουργούν τέτοιου είδους συναλλαγές. Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι ενώ ορισμένες εξαγορές προάγουν την καινοτομία μέσω της ενσωμάτωσης των start-up σε πόρους και υποδομές, άλλες εξαλείφουν τον ανταγωνισμό και περιορίζουν τη μακροπρόθεσμη τεχνολογική πρόοδο. Η μελέτη καταδεικνύει ότι τα υφιστάμενα πλαίσια αντιμονοπωλιακής πολιτικής συχνά αδυνατούν να ανταποκριθούν στις παραπάνω πολυπλοκότητες, καθώς εστιάζουν κυρίως στις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις στις τιμές, παραβλέποντας τη μακροπρόθεσμη επίδραση στην καινοτομία. Η διατριβή προτείνει την ανάγκη αναθεώρησης των πολιτικών ανταγωνισμού με στόχο μία πιο δυναμική, προσανατολισμένη στην καινοτομία προσέγγιση. Με την εις βάθος και συνολική ανάλυση των εξαγορών start-up σε ψηφιακές αγορές, η διατριβή συμβάλλει στον συνεχιζόμενο διάλογο για την εξισορρόπηση ανταγωνισμού και καινοτομίας. Καταλήγει σε στοχευμένες προτάσεις μεταρρύθμισης του πλαισίου ελέγχου συγχωνεύσεων, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι εξαγορές λειτουργούν υπέρ της τεχνολογικής προόδου και της διατήρησης δίκαιων και ανταγωνιστικών συνθηκών στην αγορά.
Offshoring and outsourcing activity of MNES: firm resources, supply chains and employment implications
(2025-03-28) Σταυροπούλου, Μυρτώ; Stavropoulou, Myrto; MILLIOU, CHRYSOVALANTOU; KATSIMI, MARGARITA; Chatzipanagiotou, Panagiotis
Η ανάθεση εργασιών σε εξωτερικούς συνεργάτες (outsourcing) και η μεταφορά δραστηριοτήτων στο εξωτερικό (offshoring) έχουν αναδειχθεί σε κρίσιμες στρατηγικές για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις (MNEs) στο πλαίσιο μιας παγκόσμιας οικονομίας. Η παρούσα διατριβή εξετάζει θεωρητικές και εμπειρικές πτυχές αυτών των πρακτικών, εστιάζοντας στον αντίκτυπό τους στους επιχειρησιακούς πόρους, στο διατηρήσιμο συγκριτικό πλεονέκτημα, στην εξειδίκευση στις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας, στα εμπορικά εμπόδια και στους μισθούς. Η μελέτη βασίζεται σε συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας και σε εις βάθος ανάλυση περίπτωσης της εταιρείας IBM, με στόχο την κατανόηση της σχέσης ανάμεσα στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και τις οικονομικές συνέπειες του offshoring και του outsourcing. Τα ευρήματα αναδεικνύουν τη σημασία των πόρων που είναι μοναδικοί για κάθε επιχείρηση, τον αντίκτυπο του offshoring χαμηλού κόστους στην εγχώρια αγορά εργασίας, καθώς και τις επιπτώσεις ρυθμιστικών πλαισίων. Μέσα από συγκριτική ανάλυση τεσσάρων βασικών ακαδημαϊκών μελετών, η έρευνα παρέχει σημαντικές γνώσεις για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις, επισημαίνοντας την ανάγκη εξισορρόπησης της μείωσης κόστους με ηθικά ζητήματα και μακροπρόθεσμους στρατηγικούς στόχους. Τέλος, προτείνονται κατευθύνσεις για μελλοντική έρευνα, με έμφαση στις νέες τεχνολογίες και στη βιωσιμότητα στις παγκόσμιες στρατηγικές ανάθεσης εργασιών.

Περιήγηση

Πρόσφατες Υποβολές