Εξαγορές και συγχωνεύσεις στον χρηματοπιστωτικό κλάδο σε περίοδο κρίσης

Abstract

Η παρούσα εργασία εξετάζει την επίδραση των εξαγορών και συγχωνεύσεων στην αποδοτικότητα των τεσσάρων ελληνικών συστημικών τραπεζών από το έτος 2000 έως το έτος 2024, με έμφαση στις περιόδους χρηματοπιστωτικής κρίσης. Σκοπός είναι να διερευνηθεί αν οι Ε&Σ συνέβαλαν στη βελτίωση της τραπεζικής απόδοσης και συγκεκριμένα αν επέδρασσαν στους δείκτες απόδοσης ενεργητικού (ROA) και ιδίων κεφαλαίων (ROE). Η ανάλυση πραγματοποιείται σε δεδομένα πάνελ με εφαρμογή της μεθόδου Difference-in-Differences (DiD), ενσωματώνοντας τραπεζοκεντρικές μεταβλητές και την επίδραση των περιόδων κρίσης. Πραγματοποιείται ανασκόπηση της διεθνούς και ελληνικής βιβλιογραφίας σχετικά με την απόδοση των τραπεζικών εξαγορών και συγχωνεύσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στις επιδράσεις τους σε περιόδους οικονομικών κρίσεων, καθώς και στους παράγοντες που καθορίζουν την έκβασή τους. Τα εμπειρικά αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι, στο σύνολο της εξεταζόμενης περιόδου, δεν παρατηρείται στατιστικά σημαντική συσχέτιση των Ε&Σ με την αποδοτικότητα του ενεργητικού, των τεσσάρων ελληνικών συστημικών τραπεζών. Ωστόσο, κατά την περίοδο κρίσης καταγράφεται θετική, έστω και οριακή, επίδραση στην απόδοση ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών που συμμετείχαν σε Ε&Σ. Αντιθέτως, τα ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων των χαρτοφυλακίων των τραπεζών εμφανίζονται συστηματικά αρνητικά συνδεδεμένες με την αποδοτικότητα, ενώ η κεφαλαιακή επάρκεια φαίνεται επιδρά θετικά στην αποδοτικότητα, ιδίως σε συνθήκες υψηλής αβεβαιότητας. Η εργασία συμβάλλει στην κατανόηση του ρόλου και της επίδρασης των Ε&Σ, στις αποδόσεις των τραπεζών, ιδίως στις συνθήκες κρίσης, και αναδεικνύει τη σημασία θεσμικών παρεμβάσεων και ποιοτικής διαχείρισης του χαρτοφυλακίου των τραπεζών. Τέλος, η μελλοντική έρευνα μπορεί να εστιάσει στη διεύρυνση του δείγματος, με την ενσωμάτωση διεθνών τραπεζών, καθώς και στη χρήση πιο εξειδικευμένων μεθοδολογικών εργαλείων, με στόχο τη βαθύτερη κατανόηση των συνθηκών υπό τις οποίες οι Ε&Σ βελτιώνουν την τραπεζική αποδοτικότητα.

This study examines the impact of mergers and acquisitions (M&As) on the performance of the four Greek systemic banks from the year 2000 to 2024, with a particular emphasis on periods of financial crisis. The aim is to investigate whether M&As contributed to the improvement of banking performance and, specifically, whether they influenced the return on assets (ROA) and return on equity (ROE) indicators. The analysis is conducted using panel data and the Difference-in-Differences (DiD) method, incorporating bank-specific variables and the effect of crisis periods. A review of international and Greek literature is conducted regarding the performance of banking M&As, with particular emphasis on their effects during times of economic crises, as well as the factors that determine their outcomes. The empirical results indicate that, over the entire period under examination, there is no statistically significant correlation between M&As and asset performance for the four Greek systemic banks. However, during the crisis period, a positive—albeit marginal—effect on the return on equity of banks involved in M&As is recorded. In contrast, non-performing loan ratios in banks’ portfolios appear to be consistently negatively associated with performance, while capital adequacy seems to positively influence profitability, especially under conditions of high uncertainty. This study contributes to the understanding of the role and impact of M&As on bank performance, particularly under crisis conditions, and highlights the importance of institutional interventions and qualitative portfolio management. Finally, future research may focus on expanding the sample by including international banks, as well as employing more advanced methodological tools, aiming for a deeper understanding of the conditions under which M&As improve banking efficiency.