Μακροοικονομικοί δείκτες και χρηματιστηριακές αποδόσεις: επέδρασε η πανδημία COVID-19 στη μεταξύ τους σχέση; Ενδείξεις από χώρες της Ευρώπης

Abstract

Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία εξετάζει τη σχέση ανάμεσα στους μακροοικονομικούς δείκτες και στις χρηματιστηριακές αποδόσεις, αναδεικνύοντας τη σύνδεση της πραγματικής οικονομίας με το χρηματιστήριο. Επιπλέον, διερευνάται η επίδραση της πανδημίας COVID-19 στη μεταξύ τους σχέση. Το δείγμα αποτελείται από μηνιαίες παρατηρήσεις για την Ελλάδα και τη Γερμανία κατά την περίοδο 2002–2023. Εφαρμόστηκαν οι έλεγχοι συνολοκλήρωσης Johansen και Engle-Granger, ενώ στη συνέχεια εκτιμήθηκε το Υπόδειγμα Διόρθωσης Σφαλμάτων (ECM) και η εξίσωση συνολοκλήρωσης, ώστε να εντοπιστούν βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες σχέσεις. Εξετάστηκαν δείκτες από την αγορά χρήματος (επιτόκια, προσφορά χρήματος Μ1), την αγορά εμπορευμάτων (πληθωρισμός, βιομηχανική παραγωγή, τιμές πετρελαίου και χρυσού) και την αγορά εργασίας (ανεργία). Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι στην Ελλάδα υφίσταται συνολοκλήρωση, γεγονός που αποκαλύπτει μακροχρόνια σχέση ανάμεσα στους δείκτες και στις χρηματιστηριακές αποδόσεις, με σημαντική επίδραση των περισσότερων μεταβλητών. Οι σχέσεις αυτές παρέμειναν σε γενικές γραμμές σταθερές και κατά την περίοδο της πανδημίας. Αντίθετα, στη Γερμανία δεν βρέθηκε συνολοκλήρωση· οι χρηματιστηριακές αποδόσεις εμφανίζουν μόνο βραχυχρόνια δυναμική, επηρεαζόμενες αποκλειστικά από τις ίδιες και όχι από τους μακροοικονομικούς δείκτες. Η εικόνα αυτή επίσης δεν μεταβλήθηκε με το ξέσπασμα του COVID-19.This thesis investigates the relationship between macroeconomic indicators and stock market returns, highlighting the link between the real economy and financial markets. Furthermore, it explores how the COVID-19 pandemic affected this relationship. The sample consists of monthly observations for Greece and Germany over the period 2002–2023. Cointegration tests using Johansen and Engle-Granger methods were applied, followed by the estimation of an Error Correction Model (ECM) and the cointegration equation to capture both short- and long-term dynamics. The analysis considered indicators from the money market (interest rates, money supply M1), the commodity market (inflation, industrial production, oil and gold prices), and the labor market (unemployment). The findings show that in Greece there is cointegration, indicating a long-term relationship between macroeconomic variables and stock market returns, with most indicators exerting significant influence. These effects remained broadly stable during the COVID-19 period. In contrast, no cointegration was found for Germany; stock market returns exhibited only short-term dynamics, influenced solely by their own past values and not by macroeconomic indicators. This pattern also remained unchanged during the pandemic.