Διερεύνηση της προθυμίας πληρωμής (willingness to pay) για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας: ανάλυση κοινωνικοοικονομικών παραγόντων

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) ως βασικό πυλώνα των παγκόσμιων στρατηγικών για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης. Οι κύριοι τύποι ανανεώσιμων πηγών ενέργειας περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων, την ηλιακή, την αιολική, την υδροηλεκτρική, τη γεωθερμία και τη βιομάζα, καθένας από τους οποίους προσφέρει μοναδικές δυνατότητες για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των πολιτών και των κρατών, χωρίς να μολύνει το περιβάλλον. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η νομοθεσία για τις ΑΠΕ έχει αναπτυχθεί με στόχο τη μείωση της εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα και άλλων ρύπων του θερμοκηπίου, καθώς επίσης την αύξηση της χρήσης καθαρής ενέργειας. Το πλαίσιο πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιλαμβάνει φιλόδοξους στόχους, προκειμένου να αυξηθεί το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που ορίζει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και την Οδηγία 2018/2001 για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (όπως τροποποιήθηκε εν μέρει από την Οδηγία 2023/2413). Σε εθνικό επίπεδο, η Ελλάδα έχει επίσης, εντάξει στο νομοθετικό της πλαίσιο ευρωπαϊκούς στόχους, καταρτίζοντας νόμους και παρέχοντας κίνητρα για την συνεχή και μεγαλύτερη ενίσχυση της διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό της μείγμα, παρέχοντας της έτσι ενεργειακή ασφάλεια και αυτάρκεια. Σε πολλές περιπτώσεις, η οικονομική υποστήριξη και τα κίνητρα που παρέχονται από τις χώρες για την ένταξη αυτών των πόρων στο ενεργειακό τους μείγμα αντικατοπτρίζουν την προθυμία τους να επενδύσουν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τα κράτη και οι κυβερνήσεις θεσπίζουν χρηματοδοτικά μέσα και επιδοτήσεις για να κάνουν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πιο ανταγωνιστικές και οικονομικά προσιτές. Ταυτόχρονα, αναδύονται νέες υποδομές και τεχνολογικές καινοτομίες που μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση της βιωσιμότητας, της κυκλικής οικονομίας και στην αύξηση της ενεργειακής ανεξαρτησίας. Συνολικά, η εργασία θα εξετάσει κάποια εκ των ειδών των ΑΠΕ, το νομικό πλαίσιο που τις διέπουν σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, την προθυμία των κρατών να εντάξουν τις ΑΠΕ στο πλαίσιο τους καθώς, και τις πολιτικές και οικονομικές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται από τα κράτη για να εντάξουν τις ΑΠΕ στην καθημερινότητά τους και στην υλοποίηση των ενεργειακών τους αναγκών και να επιτύχουν το στόχο της κλιματικής ουδετερότητας.This paper deals with renewable energy sources (RES) as a key pillar of global strategies to combat climate change and to promote the sustainable development. The main types of renewable energy sources include among others solar, wind, hydro, geothermal and biomass, each of which offers unique opportunities to meet the energy needs of citizens and even nations without polluting the environment. In the European Union, renewable energy legislation has been developed with the aim of reducing CO2 emissions and increasing the use of clean energy. The EU policy framework includes ambitious targets for increasing the share of renewable energy, set out in the European Green Deal and Directive 2018/2001 on the promotion of renewable energy (as partially amended by Directive 2023/2413). At the national level, Greece has also incorporated European targets, developing laws and incentives to increasingly increase the penetration of renewable energy in its energy mix. In many cases, the financial support and incentives provided by countries to integrate these resources into their energy mix reflect their willingness to invest in renewable energy. States and governments are putting in place financial instruments and subsidies to make renewable energy sources more competitive and affordable. At the same time, new infrastructure and technological innovations are emerging that can contribute to enhancing sustainability, the circular economy and increasing energy independence. Overall, the paper will examine some of the types of RES, the legal framework governing them at European and national level, the willingness of states to integrate RES into their framework as well as, the political and economic initiatives undertaken by states to integrate RES into their everyday life and in the realisation of their energy needs and to achieve their goal of climate neutral.