Η συμβολή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ενεργειακή μετάβαση

Abstract

Η παρούσα εργασία εξετάζει το θεσμικό, κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό πλαίσιο που διέπει την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην Ελλάδα, με στόχο την ανάδειξη προκλήσεων και την πρόταση πολιτικών και κανονιστικών παρεμβάσεων που θα επιταχύνουν την ενεργειακή μετάβαση (IRENA, 2023; Komninou et al., 2023). Η μεθοδολογία της βασίστηκε σε ποιοτική ανάλυση θεσμικών εγγράφων, νομοθεσίας, στατιστικών δεδομένων και επιστημονικής βιβλιογραφίας, με έμφαση στην ερμηνευτική προσέγγιση των υφιστάμενων ρυθμίσεων και των επιπτώσεών τους στην πράξη (WWF Greece, 2022; European Commission, 2022). Τα βασικά ευρήματα αναδεικνύουν τη θεσμική πολυπλοκότητα, τις καθυστερήσεις στην αδειοδότηση και τη χαμηλή απορροφητικότητα των επενδυτικών εργαλείων ως κύρια εμπόδια στην υλοποίηση έργων ΑΠΕ (ΡΑΕ, 2023; Devves et al., 2025). Παράλληλα, καταγράφεται έλλειμμα κοινωνικής αποδοχής λόγω απουσίας συμμετοχικών διαδικασιών και ενημέρωσης, καθώς και ανάγκη για ενίσχυση της ενεργειακής δημοκρατίας μέσω των ενεργειακών κοινοτήτων (Stigka et al., 2014; Wolsink, 2007). Η εργασία καταλήγει στην πρόταση ενός συνεκτικού πλαισίου βελτιώσεων που περιλαμβάνει: θεσμική σταθερότητα, ενίσχυση της έρευνας και καινοτομίας και συμμετοχική διακυβέρνηση, ως βασικά εργαλεία για την επιτάχυνση της μετάβασης σε ένα δίκαιο και βιώσιμο ενεργειακό μοντέλο (European Commission, 2023; Komninou et al., 2023).This study synthesizes Greece's legislation and policy suggestions for accelerating the energy transition for the use of Renewable Energy Sources (RES) (IRENA, 2023; Komninou et al., 2023). It uses qualitative text analysis with an emphasis on legal effectiveness (WWF Greece, 2022; European Commission, 2022). Consequences indicate that institutional complexity, delayed licensing, and weak absorption of investments discourage RES deployment (RAE, 2023, Devves et al., 2025). Negative public acceptance is due to lack of information and involvement. The study focuses on energy democracy for enhancing the involvement and benefit-sharing of local energy communities (Stigka et al., 2014, Wolsink, 2007). Greece needs to simplify institutions, improve transparency, foster research, and provide participatory governance towards an equitable energy transition consistent with European climate ambitions and the European Green Deal (European Commission, 2023; Komninou et al., 2023).